Þorrablót Flateyringa, Stútungur var haldinn á laugardaginn. Að sögn Fanndísar Fjólar Hávarðar voru um 220 manns á blótinu, sem fram fór í íþróttahúsinu. Undanfarin ár hafa verið 200 – 250 manns á Stútung, sem verður að teljast nokkuð gott í byggðarlagi þar sem ibúafjöldinn 1.1. 2024 var 189 manns.

Blótið er vel sótt af heimamönnum og brottfluttum, auk þess sem það er opið fyrir utansveitarfólki.

Skipuð er á hverju blóti sérstök þorrablótsnefnd sem heldur næsta blót og og eru 12 – 13 manns í hverri nefnd. Sé nefndin um allan undirbúning og annast skemmtiatriðin. Stútungsnefndin nýtir sér tæknina og eru skemmtiatriðin að mestu leyti tekin upp fyrirfram og sýnd á stóru tjaldi á blótinu. Mikið var lagt í skemmtunina og gerðu blótsgestir góðan róm að framlagi nefndarinnar.

Í næstu Stútungsnefnd verða á annan tug manns, þar á meðal má nefna Sigríði Júlíu Brynleifsdóttur, bæjarstjóra Ísafjarðarbæjar, Dag Sigurðsson, handboltaþjálfara Króata og Brynhildi Einarsdóttur Odds Kristjánssonar frá Sólbakka.

Blótsgestir í biðröð við þorramatinn.

Skemmtuninni lauk með því að sungnar eru nefndarvísur, en þær fjalla um fráfarandi Stútungsnefnd.

Myndir: Kristinn H. Gunnarsson.

Heimastjórn Patreksfjarðar fagnar því að Veðurstofan hafi loksins hafið vöktun með snjóflóðahættu á Raknadalshlíð og að nú séu send út sms til vegfarendur ef óvissuástand er á hlíðinni vegna ofanflóðahættu. Heimastjórnin bendir þó á að slíkri vöktun sé ekki til að dreifa á Kleifaheiði og þar hafa komið upp erfiðar aðstæður vegna ofanflóða m.a. á síðustu vikum.

Fjölmörg snjóflóð hafa fallið á vegina síðustu vikur.

bæta þarf fjarskiptasamband

Þá hefur heimastjórnin miklar áhyggjur af því að enn hefur ekki verið bætt fjarskiptasamband á Raknadalshlíð og á Kleifaheiði. Um mikilvægt öryggisatriði er að ræða, sérstaklega á þessum árstíma og nauðsynlegt að bætt verði úr því sem allra fyrst til að tryggja öryggi vegfarenda.

Mikil umferð er á þessum vegköflum, en daglega fara leik- og grunnskólabörn frá Barðaströnd um veginn yfir vetrartímann. Það ætti því að vera, að mati heimastjónarinnar, algjört forgangsmál Vegagerðar, Almannavarna og Fjarskiptastofu að tryggja öryggi vegfarenda með því að fjarskiptasamband á þessari leið sé fullnægjandi.

tryggja öryggi til framtíðar

Þá segir í bókun heimastjórnainnar:

„Sveitarfélagið Vesturbyggð hefur áður skorað á Vegagerðina að fundin verði framtíðarlausn til að verja vegfarendur sem aka um Raknadalshlíð.
Heimastjórn Patreksfjarðar skorar á samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra að nú þegar verði hafin vinna við að tryggja öryggi vegfarenda um Raknadalshlíð til framtíðar, hvort sem er með nýju vegstæði eða öðrum lausnum sem eru til þess fallnar að tryggja í eitt skipti fyrir öll, öryggi vegfarenda sem fara um Raknadalshlíð. Fram að þeim tíma verði tryggð fullnægjandi ofanflóðavöktun á Raknadalshlíð og á Kleifaheiði. Þá verði ofanflóðaspár fyrir Raknadalshlíð og á Kleifaheiði unnar og útgefnar með reglulegum hætti eins og gert er á öðrum svæðum um landið þar sem mikil hætta er á ofanflóðum.“

Í gær var undirritaður samningur milli Ísafjarðarbæjar og Aldrei fór ég suður og styrkir Ísafjarðarbær hátíðina með 10 m.kr. árlegu framlagi sem fengið er úr styrktarsjóði Hafna Ísafjarðarbæjar, sem settur var á fót árið 2024.

Kristján Freyr Halldósson, rokkstjóri segir „Þetta eru vissulega stórir peningar sem gera okkur kleift að standa að hátíðinni með sóma sem aldrei fyrr. Aldrei fór ég suður er ekki hagnaðardrifin hátíð að neinu leyti og mun þessi fjárhæð skila sér rakleiðis en í samfélagið hér vestra.“

Sveitarfélagið skuldbindur sig einnig til að leggja sig fram við að halda viðburði á svæðinu á páskum og hvetja um leið alla aðila í verslun og þjónustu að gera slíkt hið sama, til að stuðla að fjölda og fjölbreytni viðburða á þeim tíma sem hátíðin er haldin.

Samningurinn gildi fyrir næstu þjá hátíðir 2025 til 2027.

Nýleg sala hugverkaréttinda Kerecis til móðurfélagsins Coloplast fyrir um 1.300 milljónir dala (rúmlega 180 milljarða króna) hefur vakið verðskuldaða athygli. Þessi sala, sem skilar íslenska ríkissjóðnum um 40 milljörðum króna í skatttekjur, er skýr áminning um mikilvægi nýsköpunar og hugverkaiðnaðar fyrir íslenskt efnahagslíf. Hún varpar einnig ljósi á mikilvægi Vestfjarða fyrir þjóðarbúið og nauðsyn þess að styðja við innviðauppbyggingu á svæðinu.

Vestfirðir í forgrunni verðmætasköpunar

Kerecis, sem hefur verið í fremstu röð líftæknifyrirtækja vil ég segja á heimsvísu, er skýrt dæmi um hvernig nýsköpun getur skapað umtalsverð verðmæti fyrir samfélagið. Fyrirtækið hefur skapað hundruð starfa og aflað gríðarlegra tekna í íslenskt hagkerfi. Þess ber að geta að af 130 starfsmönnum Kerecis á Íslandi starfa 80 á Ísafirði. Þessi starfsemi sýnir skýrt að Vestfirðir geta verið lykilþáttur í þróun hugverka- og líftækniiðnaðar á Íslandi.

Þegar sala Kerecis til Coloplast fór fram árið 2023 runnu 22 milljarðar króna til hluthafa á Vestfjörðum, sem undirstrikar þann mikla efnahagslega ávinning sem svæðið getur veitt landsmönnum öllum. Ef litið er til skattteknanna sem ríkið fær af þessari einstöku sölu og þær settar í samhengi við það fjármagn sem þarf til nauðsynlegrar innviðauppbyggingar á Vestfjörðum þá er það næstum fjórðungur af því þeirri upphæð. En gróft mat á þeim samgöngubótum er um 84 milljarðar króna. Þessar framkvæmdir eru grunnurinn í nýjum samgöngusáttmála fyrir Vestfirði, Vestfjarðalínu.

Innviðauppbygging er grunnur að frekari verðmætasköpun

Vestfirðir eru fjórðungur mikilla tækifæra og atvinnusköpunar sjávarútvegi, fiskeldi,  ferðaþjónustu og hvers kyns nýsköpun. Hins vegar hefur innviðaskortur staðið í vegi fyrir frekari uppbyggingu og efnahagslegri þróun, og tækifæri hafa glatast. Samgöngur eru sérstaklega veikur hlekkur, þar sem vegakerfið er ekki í samræmi við þarfir nútíma atvinnulífs.

Það er því skoðunarvert að líta til þessara nýju skatttekna sem hluta mögulegs fjármögnunar fyrir nauðsynlega vegabætur og aðra innviðauppbyggingu á Vestfjörðum. Síðustu ár hafa myndast gríðarleg verðmæti í fjölmörgum atvinnugreinum á Vestfjörðum og hefur uppgangur síðustu ára aukið skattspor Vestfjarða verulega. Samkvæmt greiningum sem KPMG gerði fyrir Innviðafélag Vestfjarða þá skilaði atvinnulífið á Vestfjörðum 40 milljörðum á árunum 2019-2022 í sameiginlega sjóði landsmanna sem er dágott fyrir ekki stærri landshluta þar sem 2% þjóðarinnar býr.

Nýsköpun sem burðarás íslensks hagkerfis

Saga Kerecis sýnir að hugverkaiðnaður getur skapað gífurleg verðmæti fyrir íslenskt samfélag. Það skiptir máli að styðja við og efla nýsköpun á Íslandi, og búa til góða vaxtarumgjörð fyrir nýsköpunarfyrirtæki.

Góður árangur Kerecis undirstrikar hversu mikilvægt er að styðja við fyrirtæki sem byggja á nýsköpun, bæði með beinum fjárfestingum í rannsóknum og þróun, en ekki síður með innviðauppbyggingu sem gerir svæðum eins og Vestfjörðum kleift að blómstra.

Vestfirðir eru og geta áfram verið mikilvægur hluti íslensks efnahagslífs, en til þess að svo verði þarf markvissa uppbyggingu innviða. Saga Kerecis er frábært dæmi um það hvernig nýsköpun getur skilað þjóðarbúinu gríðarlegum tekjum, en hún sýnir einnig að til þess að slík verðmætasköpun eigi sér stað, þurfa að vera til staðar góðar aðstæður fyrir nýsköpun og atvinnuuppbyggingu.  

Arna Lára Jónsdóttir, alþm.

RUV hefur greint frá því að meirihlutinn í borgarstjórn sé fallinn. Einar Þorsteinsson, borgarstjóri og oddviti Framsóknarflokksins hafi slitið meirihlutasamstarfinu.

Hann ætlar að hefja viðræður um myndun nýs meirihluta við Sjálfstæðisflokkinn, Viðreisn og Flokk fólksins.

Hann gerir ráð fyrir því að gera kröfu um að verða borgarstjóri í nýjum meirihluta.

Meðal málefna sem ágreiningur hafi verið um innan meirihlutans sé Reykjavíkurflugvöllur. Tryggja verði hann í sessi og að ekki megi stefna sjúkraflugi í hættu.

„Ég hef átt óformleg samtöl við fulltrúa Sjálfstæðisflokks og Flokks fólksins og ætla að bjóða til meirihlutaviðræðna fulltrúum Sjálfstæðisflokksins, Flokks fólksins og Viðreisnar.“ segir Einar.

Samkvæmt venju hefur Jón G. Guðjónsson veðurathugunarmaður í Litlu-Ávík sett inn á vefinn litlihjalli.is eftirfarandi yfirlit yfir veðrið í Árneshreppi í janúar

Úrkoman mældist 85,3 mm. (í janúar 2024: 40,9 mm.)

Úrkomu sem varð vart en mældist ekki var í 3 daga.

Þurrir dagar voru 9.

Mestur hiti mældist þann 15:+9,9 stig.

Mest frost mældist þann 1:-8,4 stig.

Meðalhiti mánaðarins var -0,5 stig. (í janúar 2024: 0,0 stig.)

Meðalhiti við jörð var -3,7 stig. (í janúar 2024: -3,4 stig.)

Alhvít jörð var í 26 daga.

Flekkótt jörð var í 5 daga.

Auð jörð var því í 0 dag.

Mesta snjódýpt mældist þann 27: 24 CM.

Yfirlit dagar eða vikur:

Fyrstu 2 daga ársins var hægviðri með breytilegum áttum og úrkomulausu veðri. En síðan var ANA gola þann 3. Frá 4 og fram til 8 voru norðlægar vindáttir, kaldi, stinníngskaldi og smá úrkomuvottur. Síðan var SV fram til 11. 12 og 13 voru breytilegar áttir, með rigningu súld frostúða, snjókoma, þokuloft. Þann 14 var suðlæg vindátt með rigningu eða skúrum. Þann 15 var N og NV með slyddu og síðan mikilli snjókomu, síðan SV með skúrum. Síðan voru áframhaldandi umhleypingar með snjókomu eða éljum. Frá 21 og fram til 23 var hægviðri og úrkomulaust. 24 til 26 var NA og ANA með slyddu eða snjókoma. Síðan var umhleypingasamt út mánuðinn með snjókomu eða slyddu.

Þann 31. janúar 2025 greiddi Húsnæðis- og mannvirkjastofnun um 1.038 milljónir króna í húsnæðisstuðning til leigjenda vegna leigu í janúar.

Þessar greiðslur styðja þúsundir heimila víðs vegar um landið og miða að því að draga úr húsnæðiskostnaði efnaminni leigjenda og auka húsnæðisöryggi þeirra.

Húsnæðisbætur, sem eru stór hluti þessa stuðnings, er ætlað að lækka húsnæðiskostnað tekju- og eignalægri leigjenda til að styðja þá við að standa straum af leigugreiðslum. HMS greiddi rúmar 918 milljónir króna til um 17.100 umsækjanda í almennar húsnæðisbætur vegna leigu í janúarmánuði.

HMS greiðir einnig sérstakan húsnæðisstuðning fyrir sveitarfélögin Skagafjörð og Kópavog sem hluti af tilraunaverkefni stjórnvalda. Sérstakur húsnæðisstuðningur er á forræði sveitarfélaganna og felur í sér aukinn stuðning við þá sem sökum fjárhagslegra- eða félagslegra aðstæðna eiga erfitt með að standa straum af húsnæðiskostnaði. Greiddar voru alls um 23 milljónir króna til um 925 umsækjenda í Kópavogi og 80 umsækjenda í Skagafirði.

Leikskólinn Tangi á Ísafirði hlýtur Orðsporið 2025, viðurkenningu Kennarasamands Íslands, á Degi leikskólans fyrir að vera leiðandi leikskóli á Íslandi í útinámi.

Orðsporið, hvatningarverðlaun leikskólans eru veitt árlega á Degi leikskólans, 6. febrúar. Sjötti febrúar er merkisdagur í sögu leikskólans en á þeim degi árið 1950 stofnuðu frumkvöðlar leikskólakennara með sér sín fyrstu samtök.

Í ár kemur Orðsporið í hlut leikskólans Tanga, leikskóla fyrir fimm ára börn á Ísafirði sem er leiðandi í útinámi, en verðlaunin eru veitt fyrir framúrskarandi skólastarf eða umbætur og þróun í menntamálum eða í kennsluháttum á leikskólastiginu. 

Guðrún Birgisdóttir, skóla- og sérkennslufulltrúi hjá Ísafjarðarbæ, veitti Jónu Lind Kristjánsdóttur, skólastjóra Tanga, viðurkenninguna fyrir hönd aðstandenda Orðsporsins, sem komust ekki vestur vegna veðurofsa. Upphaflega stóð til að athöfnin færi fram á torgi bæjarins þar sem leikskólinn býður bæjarbúum reglulega í kakó og kynnir útistarf sitt. Vegna veðurs var þó ákveðið að færa herlegheitin yfir á útisvæði leikskólans þar sem hægt var að kveikja varðeld og njóta.

Í gær var greint frá því á vef Háskóla Íslands að nýjar og byltingakenndar rannsóknir vísindamanna við Háskóla Íslands varpi algerlega nýju ljósi á 1100 ára áhrif þorskveiða hér við land á tegundina.

Í þeim kemur fram að þorskur á 10., 11. og 12. öld hafi verið að meðaltali fjórðungi stærri og allt að þrisvar sinnum eldri en einstaklingar í nútíma. Þorskur á landnámsöld óx hinsvegar mun hægar en í nútíma en fjöldi einstaklinga í stofninum hafði veruleg áhrif á aðgengi að fæðu. Auknar veiðar á 14. öld höfðu strax áhrif á stærð stofnsins en margt bendir til að veiðar Evrópuþjóða á Íslandsmiðum fyrr á öldum hafi verið mun meiri en áður var talið.

Þetta kemur fram í grein sem vísindafólkið birtir í hinu virta tímariti Science Advances sem kom út í fyrradag. Tveir í hópnum eru starfandi við rannsóknarsetur H.Í í Bolungavík.

Hópurinn sem stóð að rannsókninni er þverfaglegur en Steven Campana, prófessor í sjávarlíffræði við HÍ, leiddi rannsóknina. Aðrir helstu rannsakendur innanlands eru Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir, líffræðingur og forstöðumaður Rannsóknaseturs HÍ í Bolungarvík, Ragnar Edvardsson, fornleifafræðingur við sama setur, og Árni Daníel Júlíusson, sagnfræðingur hjá Stofnun Vigdísar Finnbogardóttur og Stofnun Vilhjálms Stefánssonar, og Einar Hjörleifsson hjá Hafrannsóknastofnun.

Veiðar hefjast fyrr en áður var talið 

Að mati vísindafólksins gefa þessar rannsóknaniðurstöður einstaka innsýn í náttúrulegan stofn áður en áhrif veiða koma til og sömuleiðis hvernig auknar veiðar höfðu áhrif á stofninn strax á 14. öld. Hægari vöxtur sýnir svo að dæmi sé tekið þéttleikaháð áhrif, þ.e. vegna gífurlegrar stærðar stofnsins á þessum tíma hefur verið meiri samkeppni einstaklinga um fæðu.

„Það kom nokkuð á óvart að breytingar á þorskstofninum hófust þegar á 14.-15. öld, en þá þegar aukast þorskveiðar til að mæta eftirspurn eftir skreið á Evrópumörkuðum. Þetta sést á því að dánartíðni í þorskstofninum hækkaði,“ segir Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir líffræðingur við HÍ.

„Dánartíðnina er hægt að reikna út frá aldurssamsetningu stofnsins en í náttúrulegum stofni án veiðiálags eru mun fleiri eldri einstaklingar. Þetta er gífurlega mikilvæg niðurstaða bæði til að skilja umfang sögulegu veiðanna en líka þar sem náttúrleg dánartíðni þorskstofnsins er nauðsynleg við mat á stofninum í nútíma. Hingað til hefur verið ómögulegt að sannreyna hver dánartíðnin var áður en veiðar hófust.“

Upphafið í fornleifarannsókn í verstöðvum vestur á fjörðum 

Upphaf þessarar rannsóknar er afar áhugavert en verkefnið á sér langan aðdraganda. Það hófst með doktorsrannsókn Ragnars Edvardssonar fornleifafræðings á fornum verstöðvum á Íslandi, m.a. í Skálavík og í Breiðuvík. Rannsóknir Ragnars vöktu ekki einungis athygli á þorskveiðum fyrr á öldum heldur líka á þeim gífurlega mikilvæga líffræðilega efniviði sem fannst í þessum verstöðvum. 

„Það var augljóst með mínum rannsóknum að þróun íslensks samfélags og þorskstofnins var nátengd, að minnsta kosti frá seinni hluta 12. aldar,“ segir Ragnar þegar hann er spurður um sinn hlut í rannsókninni. 

„Því var nauðsynlegt að rannsaka stofnvistfræði þorsks frá upphafi landnáms til að meta áhrif hugsanlegra breytinga á þorskstofninum á íslenskt samfélag. Að auki var mikilvægt að reyna að fá hugmynd um umfang veiða erlendra þjóða við Ísland fyrr á öldum, en áhrif þeirra bæði á íslenskt samfélag og þorskstofninn sjálfan hafa lengi verið vanmetin.“

Ragna Edvardsson. Myndi: H.Í.

Tengill á frétt H. Í.