Halli á vöruviðskiptum við útlönd nam 108,9 milljörðum króna frá janúar til júlí á þessu ári. Á sama tíma árið áður voru vöruviðskiptin óhagstæð um 20,3 milljarða. Fyrstu sjö mánuði ársins fluttu Íslendingar út vörur fyrir 280 milljarða króna en innflutningur nam 388,8 milljörðum króna. Iðnaðarvörur voru 55,7% alls útflutnings og var verðmæti þeirra 3,3% lægra en á sama tíma árið áður. Útflutningur á lyfjum og lækningatækjum dróst saman en útflutningur á áli jókst. Sjávarafurðir voru 37,7% alls vöruútflutnings og var verðmæti þeirra 23,9% lægra en á sama tíma árið áður. Mestur samdráttur var í útflutningi á ferskum fiski og frystum flökum.

Innflutningur jókst um 14,7% á tímabilinu og hlutfallslega jókst innflutningur á eldsneyti mest, eða um 33,6% að verðgildi.

smari@bb.is

Arnarlax hefur hleypt af stokkunum nýrri heimasíðu islandslax.is  þar sem nálgast má upplýsingar um laxeldi og að sögn Þorsteins Mássonar starfsmanns Arnarlax á síðan að vera „laus við alla pólitík og skoðanir, bara staðreyndir og fróðleikur, en auðvitað erum við ekki hlutlaus“.

Á síðunni er til dæmis fjallað um sjálfbærni og sleppingar, heilsufar, fóður og eftirlit og um næringargildi eldislax.

bryndis@bb.is

Gistinætur á hótelum í júli voru 466.100 sem er 2% aukning á milli ára. Um 53% allra gistinátta voru á höfuðborgarsvæðinu, sem er 1% aukning miðað við júlí 2016. Samdráttur hefur orðið víða á landsbyggðinni í gistinóttum. Á Vesturlandi og Vestfjörðum, en landshlutarnir eru taldir saman í tölum Hafstofunnar, voru gistinætur 26.700 talsins sem er fækkun um 14% milli ára, en einnig fækkaði gistinóttum um 9% á Norðurlandi og 7% á Austurlandi samanborið við júlí 2016.

Gistinætur á Suðurnesjum voru 35.200, sem er 63% aukning frá fyrra ári og einnig var 6% aukning á Suðurlandi, þar sem gistinætur voru 92.400.

smari@bb.is

Um­hverf­is- og auðlindaráðherra hef­ur með reglu­gerð friðað teistu fyr­ir skot­veiðum. Ákvörðun um friðun er tek­in á grund­velli um­sagna frá Nátt­úru­fræðistofn­un Íslands og Um­hverf­is­stofn­un.

Teista er grunn­sævis­fugl sem telst til svart­fugla og verp­ir í kletta­gjót­um, urðum og sprung­um. Erfitt er að meta stærð stofns­ins en gróf­lega hef­ur verið áætlað að ís­lenski stofn­inn sé um 10.000-20.000 pör. Vökt­un bend­ir sterk­lega til tals­verðrar fækk­un­ar teistu í all­mörg síðustu ár.

Í maí barst ráðherra áskor­un frá Fugla­vernd­ar­fé­lagi Íslands, Skot­vís og Vist­fræðifé­lagi Íslands um að friða teistu fyr­ir skot­veiðum vegna lít­ill­ar stofn­stærðar henn­ar hér­lend­is sem fer minnk­andi. Bent er á að teg­und­in hafi í raun verið auka­afli svart­fugla­veiðimanna og því hafi ekki verið sér­stak­lega sóst eft­ir henni.

Friðunin tek­ur gildi í dag, 1. september, sem er fyrsti dagur svartfuglaveiða.

Ekki hefur verið tekin formleg ákvörðun um að fara í mengunarmælingar í og við Ísafjarðarhöfn vegna útblástur skemmtiferðaskipa, en Gísli Halldór Halldórsson, bæjarstjóri Ísafjarðarbæjar, telur líklegt að ráðist verði í þær við fyrsta tækifæri. „Mér heyrist á bæjarfulltrúum og hafnarstjóra að það sé vilji til að fara í þetta,“ segir Gísli Halldór.

Í gær var greint frá mælingum sem Náttúruverndarsamtök Íslands stóðu fyrir á Sundahöfn í Reykjavík þegar skemmtiferðaskip voru í höfn og létu vélar ganga. Loftgæði mældust langtum verri en eðlilegt getur talist. Gísli Halldór segir að mælingarnar muni þá fara fram næsta sumar þar sem skemmtiferðaskipatímabilinu er alveg við það að ljúka á Ísafirði. „Ég tel síðan að Ísland eigi að setja sér markmið og reglur um að draga úr þessari kolefnislosun,“ segir Gísli Halldór.

Mælingarnar í Reykjavík sýna að magn örsmárra agna í útblæstri skipa var um 200 sinnum meira en eðlilegt má teljast.

Á blaðamannafundi í gær lagði Dr. Axel Friedrich, vísindalegur ráðgjafi við mælingarnar, áherslu á þann skaða sem mengun frá skipum getur valdið á heilsu almennings. „Loftmengun frá dísilvélum – örfínar agnir sem dreifast um langar vegalengdir, brennisteinn og köfnunarefnisoxíð – eru efni sem auka á gróðurhúsaáhrfin og valda skaða á heilsu fólks. Þessi efni valda hjarta- og æðasjúkdómum og öndunarfærasjúkdómum.“  Dr. Friedrich benti á að samkvæmt mati framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins látist árlega um 50 þúsund einstaklingar um af völdum loftmengunar frá skipum.

„Vélar eins og eru um borð á skemmtiferðaskipunum myndu ekki fá starfsleyfi á landi og það er hneyksli að skipafyritæki komist upp með að menga jafn mikið og raun ber vitni,” sagði Friedrich, og bætti við að fyrir hendi eru tæknilausnir sem duga vel til að leysa þennan vanda.

Samgönguráðuneytið hefur birt drög að breytingu á reglugerð um ökuskírteini.  Breytingarnar snúast meðal annars um að samræma ákvæði reglugerðarinnar við umferðarlög og tilskipun Evrópusambandsins um ökuskírteini.

Meðal annarra breytinga er að heimilt verður að taka ökupróf á sjálfskipta bifreið og eru ökuréttindin þá takmörkuð við slíkan bíl. Áður var aðeins heimilt af heilbrigðisástæðum að taka próf á sjálfskipta bifreið og þá að mati læknis. Þá eru skýrari ákvæði er varða námskeið vegna endurmenntunar atvinnubílstjóra.

Í núgildandi reglugerð er gerð krafa um að unnt sé að taka úr notkun hjálparbúnað, t.d. bakkmyndavélar og veglínuskynjara, þegar kennsla og próf fer fram. Í ljósi þess að hjálparbúnaður í ökutækjum verður stöðugt algengari og fjölbreyttari er óraunhæft og óeðlilegt að gera kröfu um slíkt. Er af þeim sökum lagt til að þegar ökutæki sem notað er við kennslu eða próf er búið sérstökum hjálparbúnaði skuli ökunemi geta útskýrt virkni slíks búnaðar.

Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknarflokksins, leggur til leiðir að sætta deilendur í fiskeldismálum. Þorri almennings á norðanverðum Vestfjörðum og allir sveitarstjórnarmenn með tölu hafa lýst yfir megnri óánægju með tillögur starfshóps um stefnumótun í fiskeldi þar sem lagt er til að farið verði eftir áliti Hafrannsóknastofnunar um að loka Ísafjarðardjúpi fyrir laxeldi. Í grein Sigurðar Inga í Morgunblaðinu í dag segir hann að það sé „sorglegt til þess að vita að starfshópurinn hafi ekki geta komið sér saman um að taka tillit til mótvægisaðgerða,“ þegar fjallað var um áhættu af slysasleppingum og erfðablöndun. Sigurður leggur tvennt til. Í fyrsta lagi að bestu mögulegu tækni verði beitt til að hindra för sleppifiska upp í ár og bendir hann á að íslenskt nýsköpunarfyrirtæki sé að þróa slíka tækni. Þá leggur hann einnig til að áhættumat Hafrannsóknastofnunar fái alþjóðlega rýni áður en það er lagt til grundvallar ákvarðanatöku í málinu.

Í greininni skrifar Sigurður Ingi:

„Það er sorglegt til þess að vita að ekki hafi verið gerð nein tilraun til þess að meta hin efnahags- og félagslegu áhrif af laxeldi í sjó, en á sama tíma er markmið skýrslunnar að hafa sjálfbæra þróun að leiðarljósi. Það er tómt mál að tala um sjálfbært fiskeldi og ná sátt um greinina án þess að meta alla þrjá þættina.“

smari@bb.is

Ísfirska fyrirtækið Kerecis tekur nú þátt rannsóknarmálþingi varnarmálaráðuneytis Bandaríkjanna (MHSRS). Á ráðstefnunni kynnti fyrirtækið niðurstöður tveggja stórra rannsókna sem fjármagnaðar eru af bandaríska hernum. Fyrirtækið kynnti niðurstöður brunasárarannsóknar þar sem að þau prófa vöruna sína á brunasárum sem ná niður í hold. „Niðurstöðurnar voru afskaplega jákvæðar og færa okkur nær því að selja bandaríska hernum sáraroð til notkunar á átakasvæðum. Steve Jeffery ofursti og brunalæknir í breska hernum kynnti niðurstöðurnar,“ segir Guðmundur Fertram Sigurjónsson, framkvæmdastjóri Kerecis, í tilkynningu frá fyrirtækinu. Kerecis kynnti einnig niðurstöður heilabastrannsóknar. Heilabast er þunnur vefur milli heila og höfuðkúpu.

Málþingið er samkomustaður herlækna og hjúkrunarfræðinga, vísindamanna varnarmálaráðuneytis Bandaríkjanna, háskólafólks og einkageirans til að skiptast á upplýsingum um rannsóknir og þróun á heilbrigðislausnum fyrir hermenn.

smari@bb.is

Haraldur Benediktsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins í Norðvesturkjördæmi, segir að Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir landbúnaðarráðherra taki vanda sauðfjárbænda af mikilli léttúð. Þetta kemur fram í viðtali við Harald í blaðinu Vesturland. „Ástandið núna er mesta vá sem við höfum séð í sauðfjárrækt í langan tíma. Það sem hryggir mig mest er hvað menn hafa tekið þessu af mikilli léttúð, og sérstaklega landbúnaðarráðherra,“ segir Haraldur og bætir við: „En, að mæta þessu af svona léttúð sem mér hefur fundist ráðherrann gera, ber vott um fullkomið úrræðaleysi og áhugaleysi á að takast á við starfið sitt.“

Hann segir að það sé vitað að bændur fóru til ráðherra í mars/apríl með upplýsingar um hvert stefndi í sauðfjárbúskapnum. „Þeir báðu hana að beita sér fyrir því að sláturhúsin mættu vinna saman að því að flytja kjöt út á erlenda markaði. Þetta hefði orðið til þess að létta á birgðum. Þeir voru ekkert að biðja um neina eða verulega peninga þarna í upphafi. Það er heldur alls engin lausn í þessum málum að opna hirslur ríkisins og byrja að ausa út fé. Ráðherrann brást við þessu með því að segja við bændur að þeir skyldu spyrja Samkeppniseftirlitið. Það biður svo um upplýsingar sem bændur mega ekki safna. Svona sirkus er öll meðhöndlun á þessu máli búin að vera í allt sumar.“

Aðspurður hvernig hann vill glíma við vandann sem blasir við svarar Haraldur á þessa leið:

„Ég myndi vilja sjá núna að ráðherra lýsti því yfir að hún ætlaði að biðja Ríkisendurskoðun um að greina birgðir, magn þeirra og samsetningu. Greina efnahagsreikninga sláturhúsa og láta leggja mat á mögulegar hagræðingaraðgerðir.  Þá verður ráðherra að segja í fyrsta lagi: „Ég mun standa í því að hjálpa ykkur að leysa þennan birgðavanda þannig að hann verði orðinn ásættanlegur í upphafi næstu sláturvertíðar 2018.“ Þá verður ráðherra líka að segja: „Ef ég á að lýsa þessu yfir, að ég muni vilja vinna að lausn birgðamála eða koma birgðum í viðunandi horf fyrir 2018, þá verða sláturleyfishafarnir núna að hafa þor til að endurskoða þessa verðlista sem nú er búið að gefa út. Draga lækkanir að stóru hluta til baka.“

smari@bb.is

Nú líður að haustverkum og í september smala bændur fjöll og firnindi. Það eru bændur á Ströndum sem ríða á vaðið með réttum í Skeljavíkurrétt þann 8. september og síðasti auglýsti réttadagur er 1. október á Barðaströnd.

Lista yfir réttir á landinu má nálgast á vef Bændablaðsins en hér að neðan eru réttardagar Vestfjarða. Bændablaðið setur þó þann fyrirvara að náttúruöflin geta sett allt úr skorðum og svo geta villur slæðst með.

Skeljavíkurrétt í Steingrímsfirði, Strand. föstudaginn 8. sept. kl. 16.00

Eyrarrétt á Eyri í Kollafirði, Reykhólahrepp, A-Barð. laugardaginn 9. sept.

Staðarrétt í Steingrímsfirði, Strand. sunnudaginn 10. sept. kl. 14.00

Melarétt í Árneshreppi, Strand. laugardaginn 16. sept. kl. 16.00

Minni-Hlíð í Hlíðardal laugardaginn 16. sept. kl. 14.00

Syðridalsrétt í Bolungarvík laugardaginn 16. sept. kl. 14.00

Broddanes, Strand. sunnudaginn 17. sept. kl. 16.00

Kirkjubólsrétt í Steingrímsfirði, Strand. sunnudaginn 17. sept. kl. 14.00

Grundarrétt í Reykhólahreppi, A-Barð. föstudaginn 22. sept.

Arnardalsrétt í Arnardal í Skutulsfirði laugardaginn 23. sept.

Hjarðardalsrétt í Hjarðardal í Dýrafirði laugardaginn 23. sept.

Hraunsrétt við Hraun í Hnífsdal í Skutulsfirði laugardaginn 23. sept.

Kirkjubólsrétt við Kirkjuból í Engidal í Skutulsfirði laugardaginn 23. sept.

Kjósarrétt í Árneshreppi, Strand. laugardaginn 23. sept. kl. 14.00

Króksfjarðarnesrétt í Reykhólasv., A-Barð. laugardaginn 23. sept.

Skarðsrétt í Bjarnarfirði, Strand. laugardaginn 23. sept.

Traðarrétt við Tröð í Bjarnardal í Önundarfirði laugardaginn 23. sept.

Kinnarstaðarrétt í Reykhólahr., A-Barð. sunnudaginn 24. sept.

Innri-Múlarétt á Barðaströnd, V.-Barð. sunnudaginn 1. okt. kl. 14.00

bryndis@bb.is