22. tölublað Bæjarins besta
Í dag og á morgun ætti Bæjarins besta að skríða inn um lúgur á norðanverðum Vestfjörðum. Stjórnmálamenn tjá sig á síðum blaðsins enda eru enn einar kosningarnar framundan. Hafdís Gunnarsdóttir og Teitur Björn Einarsson gera að umtalsefni stöðu vegagerðar um Teigskóg, uppbyggingu fiskeldis og afhendingaröryggi raforku. Eva Pandóra Baldursdóttir og Björn Leví Gunnarsson leggja til breytingar á skattkerfinu sem gæti komið sveitarfélögum til góða og Rannveig Ernudóttir kynnir sig leiks á pólitíska sviðinu.
bryndis@bb.is
Ungbörn geta ekki beðið
Hópur fagfólks frá ýmsum stofnunum samfélagsins sem láta sig velferð ungbarna varða hafa stofnað með sér hóp sem þau kalla 1001 hópinn. Hópurinn vinnur að því að fá þingmenn úr öllum stjórnmálaflokkum til að skrifa undir stefnuyfirlýsingu um að efla geðheilbrigðisþjónustu við ungbörn og fjölskyldur þeirra á öllum þjónustustigum heilbrigðiskerfisins fyrsta 1001 daginn í lífi barns (frá getnaði að tveggja ára aldri).
Hópinn skipa fulltrúar frá Barnaverndarstofu, Barnaheillum, Embætti landlæknis, Geðsviði Landspítala, Geðverndarfélagi Íslands, Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, Miðstöð foreldra og barna, Rannsóknarstofnun í barna- og fjölskylduvernd við Háskóla Íslands og Þerapeiu, meðferðarstofnun og foreldrum ungbarna. Verndari verkefnisins er forseti Íslands Guðni Th. Jóhannesson.
Hópurinn hefur undirbúið vitundarvakningu um mikilvægi fyrsta 1001 dagsins í lífi ungbarns, sem hefst á alþjóðlega geðheilbrigðisdaginn. Vitundarvakningin stendur yfir næstu viku og lýkur með ráðstefnunni Börnin okkar á vegum Geðhjálpar þann 17. Október
Það er Anna María Jónsdóttir geðlæknir sem fylgir verkefninu úr hlaði með fyrstu greininni sem birt er á visi.is
bryndis@bb.is
Framtíð Vestfjarða er björt
Líf okkar sem búum á Vestfjörðum er eftirsóknarvert og mörg tækifæri eru í farvatninu til að efla samfélagið. Tækifærin felast fyrst og fremst í auðugri náttúru okkar í bland við hugvit og sköpun fólksins sem hér býr. Ég fullyrði að það sé ansi langt síðan svo bjart hafi verið yfir samfélaginu okkar. Við upplifum nú vaxandi þrótt eftir mörg mögur ár sjávarbyggða í tilvistarkreppu, gjaldþrot fiskvinnsla, kvóta sem seldur var hæstbjóðanda og fólksflótta. Nú er staðan önnur víðast hvar á Vestfjörðum, þó enn séu fámennustu byggðirnar í vanda. Ný tækifæri í ferðaþjónustu, menntun og fiskeldi hafa gjörbreytt trú fólks á samfélagið.
Tækifærin eru innan seilingar
Á Íslandi hefur verið mikill hagvöxtur sl. ár og gera má ráð fyrir að eitthvað dragi úr vextinum. Við þurfum að halda hagvextinum gangandi og skapa fleiri atvinnutækifæri. Þar getum við Vestfirðingar lagt þung lóð á vogarskálarnar, því við erum í kjörstöðu til að leggja meira til þjóðarbúsins. Til þess að svo geti orðið þarf tvennt að koma til. Sterkir innviðir og nýting atvinnutækifæra.
Fiskeldi
Vestfirðir eru umhverfisvottaðir. Sú stefna er leiðarljós í öllu því sem við tökum okkur fyrir hendur. Mikilvægt er að áhersla sé lögð á það í umræðunni um laxeldi. Ég hef verið fylgjandi uppbyggingu fiskeldsins enda sé það gert með umhverfisvænum hætti og byggt upp með þekkingu og rannsóknir að leiðarljósi. Við sem eigum allt undir vestfirskri náttúru gerum kröfur á fiskeldisfyrirtækin um að þau gangi vel um náttúruna og starfi eftir ströngu eftirliti og skilyrðum.
KPMG gerði fyrir stuttu greiningu á áhrifum laxeldis í Ísafjarðardjúpi á efnahag og íbúaþróun á norðanverðum Vestfjörðum. Fjórðungssamband Vestfirðinga hefur í framhaldinu notað sömu forsendur og áætlað áhrif laxeldis á Vestfirði miðað við burðarþolsmat Hafró. Þá er gert ráð fyrir 70.tonna eldi á Vestfjörðum. Niðurstöðurnar gefur samfélaginu byr í seglin.
- Heildarverðmæti má áætla að verði því um 65 milljarðar.
- Bein störf 730 og afleidd störf um 420, samtals um 1.150 störf (þar af er nú talið að um 200 störf séu þegar kominn á Vestfirði miðað við um 10 þ tonna framleiðslu.)
- Íbúaþróun, miðað við þegar bein störf eru í hámarki að það fjölgi um 2.500 manns m.t.t. ruðningsáhrifa. Leggja má það mat að þessi 200 störf sem þegar eru kominn að þau standi á bak við um 400 – 450 íbúa. Nettófjölgun er hinsvegar minni, en við sjáum bara fjölgun í Vesturbyggð um 130 manns frá árinu 2008, í öðrum sveitarfélögum á fiskeldissvæðinu er enn fækkun, en eins má segja að þessi uppbygging hafi komið í veg fyrir meiri fólksfækkun að óbreyttu og hugsanlega hrun í einhverjum byggðalögum.
- Arðgreiðslur til ríkissjóðs verði 2,8 milljarðar á ári og um 700 m.kr. renni til sveitarfélaga, þegar flest bein störf eru til staðar og framleiðsla kominn í hámark
Það kom mér í opna skjöldu þegar lagst var gegn fiskeldi í Ísafjarðardjúpi fyrr á þessu ári. Fyrirtæki og sveitarfélög á svæðinu hafa verið að vinna að því verkefni í nokkur ár, í samræmi við gildandi lög. Mín upplifun er sú að ráðmenn hafi brugðist og hafi ekki horft í lausnum. Pólitíska forystu vantaði og fáir stjórnamálamenn virtust hafa raunverulegan áhuga á málinu, enda þögðu þeir þunnu hljóði þar til afstaða þeirra var dregin út með töngum og kallaður til sérstakur borgarafundur.
Innviðir
Innviðirnir þurfa að vera í lagi svo við getum fullnýtt tækifærin sem hér liggja og um leið lagt meira til þjóðarbúsins. Við þurfum alvöru samgöngur. Örugga vegi sem þola vöruflutninga og gera okkur kleift að ferðast á milli byggðarlaga allt árið um kring. Hafnir sem uppfylla þarfir hafsækinnar starfsemi. Fjarskipti og ljósleiðarar eru grunnstoðir hvers samfélags, ef það á að fá að þróast í takt við tímann. Vaxandi atvinnugreinar t.a.m. ferðaþjónusta eiga allt undir sterkum innviðum svo þær geti skilað sínu til samfélagsins.
Sýn mín er sú að á sjálfbærum Vestfjörðum þrífist skapandi og fallegt mannlíf með þróttmiklu atvinnulífi í sátt við náttúruna. Þannig getum við staðið undir þeirri velferð sem íbúarnir kalla eftir.
Þetta er ekki svo flókið. Þetta kallar á töluverða fjárfestingu í innviðum og pólitískan vilja. En launin verða ríkuleg, til lengri tíma lítið, í sterkum sjálfbærum samfélögum um land allt.
Arna Lára Jónsdóttir
skipar 2.sæti á lista Samfylkingarinnar í Norðvesturkjördæmi
Aðskotahlutur í bjór
Matvælastofnun hefur fengið upplýsingar frá heilbrigðiseftirlitinu í Reykjavík um að Ölgerðin hefur í samráði við eftirlitið hafið innköllun á einni lotu af bjór vegna aðskotarhlutar sem fannst í einni dósinni (glerbrot eða hart plast).
Eftirfarandi upplýsingar auðkenna vöruna sem innköllunin einskorðast við:
Vörumerki: Tuborg.
Vöruheiti: Classic bjór.
Lotunúmer: 02L17263 002359.
Pökkunardagur: 20.09.17.
Best fyrir: 20.03.18.
Nettómagn: 50 cl.
Dreifing: Verslanir ÁTVR um land allt
bryndis@bb.is
Strandabyggð tekur lán til framkvæmda
Sveitarstjórnar Strandabyggðar samþykkti á fundi sínum í vikunni að taka 30.000.000 lán hjá Lánasjóði Sveitarfélaga. Lánið er tekið til að fjármagna viðbyggingu við leikskóla, endurbætur við grunnskóla, framkvæmdir við hitaveitu og lagningu ljósleiðara.
Á sama fundi voru ýmsir viðaukar við fjárhagsáætlun 2017 samþykktir, mestu munar þar um hækkun á kostnaði við leikskóla, úr 28 milljónum í 40 milljónir og lækkun kostnaðar vegna Veitustofnunar Strandabyggðar, úr 20 milljónum í 12 milljónir.
Fyrirhugað viðhald við grunnskóla lækkar úr 10 milljónum í 2,5 milljón en hækkun á kostnaði við búnað úr 3 milljónir í 4,5 milljónir. Kostnaður við gatnaframkvæmdir lækka um 3 milljónir og í stað þess að kaupa nýja eldhúsinnréttingu í Víkurtún 9 hefur verið ákveðið að selja eignina.
bryndis@bb.is
Sr. Jakob skrifar um Þormóðsslysið
Vestfirska forlagið hefur gefið út bókina Allt þetta fólk – Þormóðsslysið 18. febrúar 1943 eftir sr. Jakob Ágúst Hjálmarsson. Þormóðsslysið er ein mesta blóðtaka sem nokkurt íslenskt byggðarlag hefur orðið fyrir. Þá fórust 31 maður, þar af 9 konur og eitt barn. Í hópnum voru 6 hjón og pör, blómi samfélagsins á Bíldudal. Þormóður var á leið frá Patreksfirði til Reykjavíkur og fórst við Garðskaga. Enginn komst lífs af.
Slysið sló alla þjóðina óhug og harmi og umfjöllun um það fyllti öll blöð langan tíma á eftir og olli ofan á allt stjórnmáldeilum. Landsmenn fundu til ríkrar samúðar og á opinberum vettvangi voru minningarstundir. Í Dómkirkjunni var minningarstund yfir kistum fimm skipverja sem þá höfðu fundist.
Sr. Jakob er frá Bíldudal og hefur lifað með þessum minningum og að hvatningu úr hópi þeirra 56 barna sem fólkið lét eftir sig og mörgu barnabarna sem af þeim eru komin hefur hann ritað þessa bók.
Í bókinni er fjallað um byggðarlagið sem fyrir áfallinu varð og farnað þess, æviágrip fólksins sem fórst, kringumstæður ferðalagsins, skipið Þormóð og siglingu þess, rannsókn skipstapans og deilurnar sem urðu í kjölfarið. Þá eru birt minningarorð um hin látnu sem birtust í blöðunum á sínum tíma.
Bókin geymir og fjölbreytt myndefni sem sýnir þau sem í hlut áttu og það sem varðar örlagaför þeirra. 160 blaðsíður.
Hvernig hefur Þormóður getað farist með öllu þessu fólki? Þessi spurning lýsir vel viðbrögðunum við ótíðindunum sem og óhugnaði þeirra og er um leið grunnspurning bókarinnar.
Sr. Jakob þjónaði Ísafjarðarprestakalli um árabil. Að lokinni messu í Ísafjarðarkirkju á sunnudaginn ætlar sr. Jakob að kynna bókina í safnaðarheimilinu.
smari@bb.is
Hvessir í kvöld með talsverðri rigningu
Skammt austan við Ísland er nú 963 millibara lægð. „Nú kunna einhverjir að hafa sopið hveljur við að heyra svo lága þrýstitölu, en merkilegt nokk sleppa flestir landsmenn nokkuð vel frá þessari lægð,“ segir í hugleiðingum veðurfræðings á Veðurstofu Íslands. Illu heilli verður mesta hvassviðrið á Vestfjörðum en aðrir landshlutar sleppa með strekking í mesta lagi.
Það verða helst Vestfirðir sem fá hvassvirði en aðrir landshlutar sleppa með strekking í mesta lagi. Lægðinni fylgir rigning og eins og vera ber í norðanátt verður hún mest á norðanverðu landinu. Það mun þó einnig rigna sunnanlands þegar myndarlegt úrkomusvæði lægðarinnar dreifir úr sér suður yfir heiðar. „Þó áttin sé norðlæg, kólnar ekki á landinu, enda er um að ræða milt loft sem ferðast hefur sunnanað með lægðinni. Þegar veðurfræðingar leyfa sér að tala frjálslega er slík norðanátt stundum nefnd „bakflæði“,“ segir veðurfræðingurinn.
Á morgun grynnist lægðin, en nær þó að viðhalda allhvössum vindi á Vestfjörðum og rigningu norðanlands. Sunnan megin á landinu verður þokkalegt veður eða fremur hægur vindur og þurrt fram eftir degi, en þar hvessir annað kvöld og fer að rigna þegar skil næstu lægðar koma inn á landið.
smari@bb.is
Ekkert bendir til stórrar slysasleppingar
Engar vísbendingar eru um stóra slysasleppingu úr laxeldiskvíum á Vestfjörðum. Að beiðni Landssambands veiðifélaga kannaði Fiskistofa ástand í sjö ám á Vestfjörðum; í Dýrafirði, Arnarfirði, Súgandafirði og í Ísafjarðardjúpi. Guðni Magnús Eiríksson, sviðstjóri á lax- og silungaveiðisviði Fiskistofu, segir að verið sé að taka saman niðurstöður athugunarinnar og of snemmt að segja til um það hvort eldislaxar hafi veiðst. Ekkert bendi þó til að stórfelld slepping hafi átt sér stað. Í athuguninni voru tekin sýni úr fiskum sem verða rannsökuð nánar.
Í Morgunblaðinu í dag er greint frá að Veiðifélag Laugardalsár hafi fengið leyfi hjá fiskistofu til að draga fyrir lax neðarlega í ánni, en lax sem að öllum líkindum er eldislax veiddist í ánni seint í síðasta mánuði.
smari@bb.is
Sjónarmunur á fylgi VG og Sjálfstæðisflokks
Sjónarmunur er á fylgi Vinstri grænna og Sjálfstæðisflokksins í nýrri skoðanakönnun MMR. VG mælist með 21,8 prósenta fylgi og Sjálfstæðisflokkurinn með 21,1 prósent. Skoðanakönnunin stóð yfir dagana 6. til 11. október. Bæði Vinstri græn og Sjálfstæðisflokkurinn hafa tapað fylgi frá síðustu mælingu MMR sem lauk 28. september, en þá mældust Vinstri græn með 24,8 prósenta fylgi og Sjálfstæðisflokkurinn með 23,5 prósenta fylgi. Fylgi Samfylkingarinnar mælist nú 13,0 prósent en það er aukning upp á 3 prósentustig frá síðustu mælingu. Miðflokkurinn mælist með stuðning 10,7 prósent kjósenda og mælist þar með stærri en Píratar, Flokkur fólksins og Framsóknarflokkurinn.
Björt framtíð mælist með 4,2 prósent en mældist með 2,5 prósenta fylgi í lok september og Viðreisn mælist nú með 3,6 prósenta fylgi og lækkar um 1,3 prósentustig frá síðustu könnun.
Í morgun birti Fréttablaðið skoðanakönnun sem mældi fylgi VG mun meira en könnun MMR. Í könnun Fréttablaðsins var fylgi VG tæp 30 prósent. Þá er fylgi Samfylkingarinnar er einnig umtalsvert meira í skoðanakönnun MMR en í könnun Fréttablaðsins en þar fengi flokkurinn rúm 8 prósent. Að öðru leyti virðist fylgi annarra flokka vera svipað.
smari@bb.is
