Eitt af því sem þarf að taka fastari tökum eftir komandi kosningar eru heilbrigðismál. Það er ekki síst mikilvægt fyrir dreifðar byggðir landsins. Skilgreina þarf vandlega hvaða heilbrigðisþjónusta á að vera í boði að lágmarki í öllum byggðarlögum og finna leiðir til að veita þá grunnþjónustu og bæta hana síðan jafnt og þétt. Aðgengi að heilsugæslu og læknum verður að vera tryggt alls staðar á landinu. Það er mikilvægt byggðamál.

Kostnaðarþátttaka fólks vegna heilbrigðisþjónustu er of mikil og þarf að minnka, fyrst hjá öryrkjum og öldruðum, langveikum og börnum. Um leið þarf að auka stuðning vegna endurtekinna ferðalaga fyrir fólk sem er búsett utan höfuðborgarsvæðisins og þarf að leita þangað til sérfræðinga. Sláandi reynslusagnir fólks um erfiðleika og kostnað vegna sífelldra ferðalaga vegna alvarlegra sjúkdóma eða með langveik börn eiga að heyra sögunni til. Sama gildir um reynslu kvenna sem þurfa að dvelja langdvölum á höfuðborgarsvæðinu til að tryggja öryggi við barnsfæðingu með tilheyrandi dvalarkostnaði. Nóg er samt að þurfa jafnvel að skipta upp fjölskyldunni með langri dvöl fjarri heimili fyrir barnsfæðingu. Koma þarf til móts við þennan kostnað, þar sem ekki er mögulegt að veita þjónustuna í heimabyggð sem væri auðvitað besti kosturinn.

Forvarnir í heilbrigðismálum skipta líka miklu máli og á jafnt við um líkamlega sjúkdóma og andlega. Gera þarf stórátak í að vinna fyrirbyggjandi starf gegn sjúkdómum eins og þunglyndi og kvíða sem fer mjög vaxandi, ekki síst meðal ungs fólks. Það bókstaflega verður að leggja aukna áherslu á hugarfarsbreytingu gagnvart ósýnilegum sjúkdómum. Þannig mætti auka lífsgæðin hjá fjölda fólks. Hluti af því er líka að vinna gegn þöggun og ofbeldismenningu í samfélaginu og opna enn betur umræðu um virkilega erfið málefni, eins og kynferðislega áreitni, líkamlegt og andlegt ofbeldi, heimilisofbeldi, einelti meðal fullorðinna jafnt sem barna, þunglyndi og sjálfsvíg. Á þessu sviði er hægt að gera betur og það á að vera forgangsmál. Einkarekstur heilbrigðisþjónustu er ekki lausnin, heldur aukið fjármagn, betra skipulag og betri þjónusta.

Það er stefna VG að sálfræðiþjónusta verði hluti af almenna heilbrigðiskerfinu og að enginn þurfi að neita sér um slíka þjónustu vegna kostnaðar eða skorti á aðgengi. Sálfræðiþjónusta þarf að vera í boði við alla framhaldsskóla landsins og stórátak þarf einnig  í geðheilbrigðismálum. Fyrsta skrefið á því sviði er að tryggja fjármagn til að veita viðunandi þjónustu á bráðageðdeild og barna- og unglingageðdeild.

Dagrún Ósk Jónsdóttir þjóðfræðingur,
í 4. sæti framboðslista VG í Norðvesturkjördæmi

Við lifum á tímum umróts í íslenskum stjórnmálum. Flokkar koma og fara. Reglulega gýs upp reiði vegna misheppnaðrar framgöngu stjórnmálamanna og fólk lýsir vonbrigðum yfir þróun mála. Mikill skortur er á pólitískri forystu og trúverðugleika. Stundum veit fólk varla hvert skal beina spjótum til að hreyfa stjórnmálin fram á veginn – í eitthvert ásættanlegt ástand. Grimmilegar orrahríðir á Facebook án nokkurrar sýnilegrar niðurstöðu eru daglegt brauð.

Það sem vantar sárlega er stefnufesta og heilindi. Að unnið sé á grunni lýðræðislegra sjónarmiða sem halda til lengri tíma. Að hagsmunir þjóðarinnar séu alltaf í forgrunni – að atvinnumál, umhverfismál, innflytjendamál og önnur mál séu unnin með þjóðarheildina í huga. Vinsæl dægurmál koma og fara en verða sjaldan til að ná fram grundvallarbreytingum. Áfengi í búðir, lögleiðing kannabis eða jafnvel hin mjög svo brýnu flugvallarmál í Reykjavík eru í raun dægurmál og þegar þau hafa verið afgreidd þá hafa íslensk stjórnmál samt ekkert endilega breyst.

Almenningur þarf að fá að upplifa að stjórnmálaflokkar séu að vinna í þágu þjóðarinnar allrar – þannig að ekki liggi að baki duldir hagsmunir sem leiða til annarrar niðurstöðu en búið var að lofa, annarrar niðurstöðu en þjónar almenningi.

Loforð Viðreisnar er að „almannahagsmunir gangi framar sérhagsmunum.“ Þetta skiptir öllu máli.

Ástæða þess að Vinstri grænir og Samfylking gátu ekki lagt til atlögu við kvótakerfið árið 2009 var að of margir þingmenn þeirra voru með hagsmuni útgerðarinnar á bakinu. Reyndar má lofa þá ríkisstjórn fyrir að koma á strandveiðunum, strax árið 2009, en lengra varð ekki komist þá. Hinir gömlu flokkarnir, Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur, eru svo þjakaðir af hagsmunagæslu að þaðan verður enga leiðréttingu hægt að sækja í nálægri framtíð – frekar en síðustu þrjátíu ár.

Þorgerður Katrín, núverandi formaður Viðreisnar, minntist á það við mig í samtali okkar síðasta vetur hversu mikið frelsi það væri að geta beitt sér í sjávarútvegsmálum án þess að vera bundin á klafa hagsmunaaflanna! Þetta var í miðju sjómannaverkfallinu, en Þorgerður Katrín hafði í þeirri sömu viku opnað tímabundna skrifstofu sjávarútvegsráðuneytisins á Vestfjörðum.

Í orðum Þorgerðar Katrínar kristallast tilgangur Viðreisnar – að almannahagsmunir gangi framar sérhagsmunum. Þess vegna styð ég Viðreisn til Alþingis.

Gísli Halldór Halldórsson,

Höfundur er í 7. sæti á lista Viðreisnar í Norðvestur kjördæmi.

Það eru nokkur svæði á landinu sem ekki eru tengd hringtengingu og mega því búa við skert raforkuöryggi. Í nútímasamfélagi er það ekki ásættanlegt. Það felur ekki einungis í sér óþægindi fyrir almenning heldur eru líka mörg fyrirtæki og stofnanir sem þola ekki rafmagnsleysi þar sem viðkvæmur búnaður er í hættu auk vinnutaps.

Á Vestfjörðum mega íbúar búa við þetta öryggisleysi allt árið um kring. Þrátt fyrir að varaaflstöð sem byggð var í Bolungarvík fyrir nokkrum árum þá hefur hún ekki getað tryggt öryggi nema að nokkru leiti. Fyrir utan það að það er ekki ásættanlegt að við skulum nýta okkur jarðefnaeldsneyti sem orkugjafa í eins miklu magni og raunin er.

Raforkulögin úrelt
Raforkulögin sem nú er unnið eftir eru úrelt því aðaláherslan í þeim er að tengja stórnotendur og stóriðjur inn á raforkukerfið en á meðan hefur það hefur setið á hakanum að byggja upp dreifikerfið um allt land, meðal annars á Vestfjörðum. Þessi úreltu lög hafa líka sett Landsneti þrengri skorður en ella. Æskilegt væri að ríkið tæki yfir Landsnet sem er opinbert hlutafélag eins og m.a. forstjóri Orkuveitu Reykjavíkur hefur bent á. Mér finnst það sjálfsagt að ríkið leggi til fjármuni til þess að laga raforkuinnviði eins og til dæmis á Vestfjörðum, okkur finnst ekkert tiltökumál að leggja fjárhæðir frá ríkinu í annars konar innviði, vegi, flugvelli, hafnir, ljósleiðara osfrv. Af hverju ekki í raforkukerfið?

Hringtenging rafmangs á Vestfjörðum verður því að vera í forgangi.

Horft er til nokkurra nýrra virkjanakosta til að auka raforkuframleiðslu á Vestfjörðum enda er framleiðsla inna fjórðungsins ekki nema helmingur af raforkuþörf  svæðisins. Þær virkjanir eru þegar á teikniborðinu og mjög líklegt er að einhverjar þeirra verða að veruleika að loknu lögbundnu ferli.

Það sem við í Framsókn leggjum hinsvegar aðaláherslu á er hringtengingin um Djúp. Ásættanlegt raforkuöryggi á Vestfjörðum næst ekki fyrr en við getum fengið rafmagnið úr tveimur áttum og fyrir því þarf að berjast, að leggja línu um Djúp. Þessi krafa hefur komið margoft fram bæði af hálfu sveitarstjórna og íbúa. Því var ég hissa á að lesa pistil hér á bb.is frá orkumálaráðherra og þingmanni Sjáflstæðisflokksins í kjördæminu sem tók ekki dýpra í árina en það að segja að hringtengingin væri áfram möguleiki og við ættum að vega og meta hana þegar að því kæmi.

Mér finnst það ekki hlutverk stjórnmálamanna að bíða og sjá hvort úrelt raforkukerfi leyfi hringtengingu Vestfjarða að verða að veruleika, heldur miklu fremur verðum við að taka pólitíska forystu að koma slíkri tengingu á dagskrá og það sem fyrst!

Halla Signý Kristjánsdóttir, 2. sæti Framsókn í Norðvesturkjördæmi og stjórnarmaður í Orkubúi Vestfjarða.