Við lifum á tímum umróts í íslenskum stjórnmálum. Flokkar koma og fara. Reglulega gýs upp reiði vegna misheppnaðrar framgöngu stjórnmálamanna og fólk lýsir vonbrigðum yfir þróun mála. Mikill skortur er á pólitískri forystu og trúverðugleika. Stundum veit fólk varla hvert skal beina spjótum til að hreyfa stjórnmálin fram á veginn – í eitthvert ásættanlegt ástand. Grimmilegar orrahríðir á Facebook án nokkurrar sýnilegrar niðurstöðu eru daglegt brauð.

Það sem vantar sárlega er stefnufesta og heilindi. Að unnið sé á grunni lýðræðislegra sjónarmiða sem halda til lengri tíma. Að hagsmunir þjóðarinnar séu alltaf í forgrunni – að atvinnumál, umhverfismál, innflytjendamál og önnur mál séu unnin með þjóðarheildina í huga. Vinsæl dægurmál koma og fara en verða sjaldan til að ná fram grundvallarbreytingum. Áfengi í búðir, lögleiðing kannabis eða jafnvel hin mjög svo brýnu flugvallarmál í Reykjavík eru í raun dægurmál og þegar þau hafa verið afgreidd þá hafa íslensk stjórnmál samt ekkert endilega breyst.

Almenningur þarf að fá að upplifa að stjórnmálaflokkar séu að vinna í þágu þjóðarinnar allrar – þannig að ekki liggi að baki duldir hagsmunir sem leiða til annarrar niðurstöðu en búið var að lofa, annarrar niðurstöðu en þjónar almenningi.

Loforð Viðreisnar er að „almannahagsmunir gangi framar sérhagsmunum.“ Þetta skiptir öllu máli.

Ástæða þess að Vinstri grænir og Samfylking gátu ekki lagt til atlögu við kvótakerfið árið 2009 var að of margir þingmenn þeirra voru með hagsmuni útgerðarinnar á bakinu. Reyndar má lofa þá ríkisstjórn fyrir að koma á strandveiðunum, strax árið 2009, en lengra varð ekki komist þá. Hinir gömlu flokkarnir, Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur, eru svo þjakaðir af hagsmunagæslu að þaðan verður enga leiðréttingu hægt að sækja í nálægri framtíð – frekar en síðustu þrjátíu ár.

Þorgerður Katrín, núverandi formaður Viðreisnar, minntist á það við mig í samtali okkar síðasta vetur hversu mikið frelsi það væri að geta beitt sér í sjávarútvegsmálum án þess að vera bundin á klafa hagsmunaaflanna! Þetta var í miðju sjómannaverkfallinu, en Þorgerður Katrín hafði í þeirri sömu viku opnað tímabundna skrifstofu sjávarútvegsráðuneytisins á Vestfjörðum.

Í orðum Þorgerðar Katrínar kristallast tilgangur Viðreisnar – að almannahagsmunir gangi framar sérhagsmunum. Þess vegna styð ég Viðreisn til Alþingis.

Gísli Halldór Halldórsson,

Höfundur er í 7. sæti á lista Viðreisnar í Norðvestur kjördæmi.

Það eru nokkur svæði á landinu sem ekki eru tengd hringtengingu og mega því búa við skert raforkuöryggi. Í nútímasamfélagi er það ekki ásættanlegt. Það felur ekki einungis í sér óþægindi fyrir almenning heldur eru líka mörg fyrirtæki og stofnanir sem þola ekki rafmagnsleysi þar sem viðkvæmur búnaður er í hættu auk vinnutaps.

Á Vestfjörðum mega íbúar búa við þetta öryggisleysi allt árið um kring. Þrátt fyrir að varaaflstöð sem byggð var í Bolungarvík fyrir nokkrum árum þá hefur hún ekki getað tryggt öryggi nema að nokkru leiti. Fyrir utan það að það er ekki ásættanlegt að við skulum nýta okkur jarðefnaeldsneyti sem orkugjafa í eins miklu magni og raunin er.

Raforkulögin úrelt
Raforkulögin sem nú er unnið eftir eru úrelt því aðaláherslan í þeim er að tengja stórnotendur og stóriðjur inn á raforkukerfið en á meðan hefur það hefur setið á hakanum að byggja upp dreifikerfið um allt land, meðal annars á Vestfjörðum. Þessi úreltu lög hafa líka sett Landsneti þrengri skorður en ella. Æskilegt væri að ríkið tæki yfir Landsnet sem er opinbert hlutafélag eins og m.a. forstjóri Orkuveitu Reykjavíkur hefur bent á. Mér finnst það sjálfsagt að ríkið leggi til fjármuni til þess að laga raforkuinnviði eins og til dæmis á Vestfjörðum, okkur finnst ekkert tiltökumál að leggja fjárhæðir frá ríkinu í annars konar innviði, vegi, flugvelli, hafnir, ljósleiðara osfrv. Af hverju ekki í raforkukerfið?

Hringtenging rafmangs á Vestfjörðum verður því að vera í forgangi.

Horft er til nokkurra nýrra virkjanakosta til að auka raforkuframleiðslu á Vestfjörðum enda er framleiðsla inna fjórðungsins ekki nema helmingur af raforkuþörf  svæðisins. Þær virkjanir eru þegar á teikniborðinu og mjög líklegt er að einhverjar þeirra verða að veruleika að loknu lögbundnu ferli.

Það sem við í Framsókn leggjum hinsvegar aðaláherslu á er hringtengingin um Djúp. Ásættanlegt raforkuöryggi á Vestfjörðum næst ekki fyrr en við getum fengið rafmagnið úr tveimur áttum og fyrir því þarf að berjast, að leggja línu um Djúp. Þessi krafa hefur komið margoft fram bæði af hálfu sveitarstjórna og íbúa. Því var ég hissa á að lesa pistil hér á bb.is frá orkumálaráðherra og þingmanni Sjáflstæðisflokksins í kjördæminu sem tók ekki dýpra í árina en það að segja að hringtengingin væri áfram möguleiki og við ættum að vega og meta hana þegar að því kæmi.

Mér finnst það ekki hlutverk stjórnmálamanna að bíða og sjá hvort úrelt raforkukerfi leyfi hringtengingu Vestfjarða að verða að veruleika, heldur miklu fremur verðum við að taka pólitíska forystu að koma slíkri tengingu á dagskrá og það sem fyrst!

Halla Signý Kristjánsdóttir, 2. sæti Framsókn í Norðvesturkjördæmi og stjórnarmaður í Orkubúi Vestfjarða.

Á undanförnum mánuðum hafa nokkur mikilvæg framfaramál byggðar á Vestfjörðum verið mjög í brennidepli. Ekki vegna þess að þau séu draumórar einir heldur vegna þess að þau eru öll komin,  því sem næst,  til framkvæmda. En þá rekast heimamenn á þröskulda. Þröskulda sem ekki hafa verið til staðar þegar innviðir og atvinnulíf á öðrum stöðum hefur byggst upp. Vestfirðingar héldu kröftugan íbúafund á haustdögum sem staðfesti samstöðu þeirra um kröfuna um greiðan framgang þessara framfaramála.

Þrátt fyrir þröskuldana er sem betur fer ekki svo að engin framfaraskref hafi verið stigin á undanförnum misserum. Langþráður draumur rættist í haust þegar Jón Gunnarsson samgönguráðherra hóf formlega  gerð jarðaganga milli Dýrafjarðar og Arnarfjarðar með eftirminnilegri sprengingu.

Ljósleiðaravæðing byggðanna undir forystu Haraldar Benediktssonar alþingismanns hefur gengið vel og fært íbúa Vestfjarða nær umheiminum.

Atvinnulíf á sunnanverðum Vestfjörðum hefur tekið stórstígum breytingum með tilkomu framsækinna fyrirtækja í laxeldi og íbúum hefur fjölgað í kjölfarið.

Stjórnvöld í landinu hafa afgerandi áhrif á framgang mjög margra mála sem til framfara horfa og því mikilvægt í aðdraganda alþingiskosninga að kjósendur kynni sér vandlega verk og skoðanir þeirra er bjóða sig fram til þjónustu við íbúa.

Í tuttugu ár hefur gerð vegar um Teigsskóg verið í pattstöðu í óskiljanlegu skipulagsferli. Ferli sem fram að þessu hefur ekki stöðvað viðlíka framkvæmdir í öðrum landshlutum. Það var því mikið gleðiefni þegar flestir þingmenn Norðvesturkjördæmis undir forystu Teits Björns Einarssonar lögðu fram tillögu á Alþingi þar sem tryggja á þessar löngu tímabæru framkvæmdir. Þar vantaði hins vegar nafn eins þingmanns, Lilju Rafneyjar Magnúsdóttur. Af umræðum má ráða að hún vill halda áfram því skipulagsferli sem nú hefur staðið í tvo áratugi og var stöðvað á sínum tíma af flokksmönnum hennar með Svandísi Svavarsdóttur í fararbroddi.

Skipulagsferli Hvalárvirkjunar, sem um langt árabil hefur ágreiningslaust verið í nýtingarflokki, er á lokastigi. Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir ráðherra hefur með afdráttarlausum hætti lýst stuðningi sínum og annarra þingmanna Sjálfstæðisflokksins í  Norðvesturkjördæmi við þá virkjun. Af einhverjum ástæðum hefur þingmaður VG í kjördæminu ekki lýst sömu skoðun sinni í kosningabaráttunni og Bjarni Jónsson varaþingmaður flokksins og meðframbjóðandi Lilju Rafneyjar í kjördæminu vildi ekki lýsa stuðningi sínum við virkjunina á framboðsfundi rásar 2.

Fyrirhugað laxeldi í Ísafjarðardjúpi er í ákveðinni pattstöðu eftir að fram kom sú skoðun ráðherra Viðreisnar að fara ætti í einu og öllu eftir áhættumati Hafrannsóknarstofnunar. Frambjóðendur  Sjálfstæðisflokksins í kjördæminu hafa hins vegar lagt þunga áherslu á að eldi verði að veruleika í Djúpinu með því að ráðast í þær mótvægisaðgerðir sem eldisfyrirtækin hafa lagt til. Frambjóðandi VG Bjarni Jónsson hefur með fyrirvörum sínum slegið sjókvíaeldi útaf borðinu.

Ef marka má skoðanakannanir mun VG fá þrjá menn kjörna í Norðvesturkjördæmi og Lilja Rafney verður fyrsti þingmaður kjördæmisins í stað Haraldar Benediktssonar. Samkvæmt þeim spám fellur Teitur Björn Einarsson þingmaður Sjálfstæðisflokksins af þingi.

Áður en að kjördegi kemur þurfa kjósendur og þeir sem áhuga hafa á blómlegri byggð á Vestfjörðum að velta fyrir sér nokkrum spurningum. Til dæmis þessum:

Er líklegt að ríkisstjórn undir forystu VG breyti fyrri ákvörðunum og skoðunum ráðherra sinna varðandi Teigsskóg?

Veglína Dynjandisheiðar er nú í skipulagsferli. Er líklegt að ríkisstjórn undir forystu VG muni heimila vegstæði um víðerni Dynjandisheiðar og um kjarrlendi Dynjandisvogs?

Er líklegt að ríkisstjórn undir forystu VG muni heimila laxeldi í Ísafjarðardjúpi og virkjun Hvalár með hliðsjón af skoðunum núverandi þingmanna flokksins og frambjóðenda hans til slíkra framkvæmda fram að þessu?

Er líklegt að ríkisstjórn undir forystu VG muni standa að framkvæmdum sem þörf er á til hringtengingar á flutningskerfi raforku á Vestfjörðum?

Kosningar eru ákveðin stefnuyfirlýsing kjósenda til fjögurra ára. Atkvæði greidd VG er stefnuyfirlýsing um að áðurnefndar framkvæmdir verði ekki að veruleika. Sú stefnuyfirlýsing er óafturkræf og ekki í samræmi við samstöðufundinn góða.

Framtíð byggðar á Vestfjörðum er nú bjartari en hún hefur verið um áratuga skeið. Við þurfum að halda áfram á leið uppbyggingar með hagsmuni fólksins í huga.

Halldór Jónsson

Höfundur er vestfirðingur búsettur á Akranesi.

Við höfum um áratugaskeið horft upp á fólksfækkun og samdrátt.  Núna eru hins vegar blikur á lofti um að bjartari tímar geti verið framundan.  Að mínu mati vega þar þyngst þrír þættir; bættar samgöngur, bætt raforkuöryggi og uppbygging fiskeldis.

Samgöngur

Dýrafjarðargöng eru loksins komin af stað og þau ásamt endurbótum á Dynjandisheiði verða ekki stöðvuð úr þessu.  Þá stendur eftir margrædd veglagning um Teigskóg sem myndi valda því að hvorki þyrfti að fara um Ódrjúgsháls né Hjallaháls.  Sú leið sem Skipulagsstofnun leggur til, því hún er talin hafa minnst áhrif á náttúruna, felur í sér jarðgöng undir Hjallaháls en eftir sem áður þyrfti að fara yfir Ódrjúgsháls.  Samkvæmt upplýsingum frá Vegagerðinni er þessi leið í kringum 5 milljörðum dýrari en leiðin um Teigskóg.  Nú finnst mér fráleitt að fara fram á það við aðra landsmenn að setja 5 milljarða umfram það sem þarf til að tryggja okkur Vestfirðingum nothæfan láglendisveg.  Segjum hins vegar sem svo að fólk sé sátt við að sleppa bara við annan hálsinn og finnist að við „eigum skilið“ eða eitthvað að fá þessa fjármuni miðað við hvað við höfum lagt til ríkisins en finnst ykkur líklegt að það muni takast á næstu árum eða jafnvel áratugum?

Raforkuöryggi

Vestfirðingar búa við aðstæður í raforkumálum sem fæstir landsmenn einfaldlega geta skilið.  Það líður ekki sá mánuður sem við verðum ekki rafmagnslaus í lengri eða skemmri tíma.  Eftir að olíuknúna varaaflsstöðin í Bolungarvík kom til sögunnar þá varir þetta ástand yfirleitt bara í nokkrar mínútur í hvert skipti í þéttbýlinu en oft mun lengur til sveita.  Þar að auki nær varaaflstöðin ekki að kynda híbýli okkar svo það getur orðið napurt þegar þetta gerist að vetri til.  Þessar nokkrar mínútur hljóma ekki sem langur tími en þær hafa mikil áhrif á atvinnulífið.  Það tekur miklu lengri tíma að koma tölvukerfum verslana aftur í gang heldur en heimilum fólks og ennþá lengri tíma að koma framleiðslufyrirtækjum í gang að nýju.  Það er svo sannarlega rétt sem margir hafa haldið fram að Hvalárvirkjun mun ekki ein og sér valda neinum straumhvörfum hvað þetta varðar.  Með tilkomu virkjunarinnar fer hins vegar Landsnet að fá nýjar tekjur sem nema hundruðum milljóna á hverju ári vegna flutnings á nýrri orku.  Þær nýju tekjur getur Landsnet og má nýta til að tengja Vestfirði við raforkukerfið með fullnægjandi hætti.  Það er alveg hægt að fara út í nauðsynlegar línulagnir án þess að Hvalárvirkjun komi til en þá þarf ríkisvaldið að leggja til með sérstökum hætti í kringum 7 milljarða.  Nú finnst mér fráleitt að fara fram á það við aðra landsmenn að þeir leggi til 7 milljarða umfram það sem þarf til að tryggja okkur Vestfirðingum sama raforkuöryggi og langflestir landsmenn búa við.  Ef fólki finnst hins vegar að við „eigum skilið“ eða eitthvað að fá þessa fjármuni miðað við hvað við höfum lagt til ríkisins þá stendur eftir spurningin hvort ykkur finnist líklegt að það muni takast á næstu árum eða jafnvel áratugum?

Fiskeldi

Allir hlutar landsins hafa eitthvað til að bera sem styrkir búsetu og atvinnuskilyrði þar.  Nefna má t.d. góð hafnarskilyrði, heitt vatn, nálægð við millilandaflugvöllinn, gott gróðurlendi, nálægð við höfuðborgarsvæðið þar sem öll stjórnsýsla landsins er og 2/3 hlutar landsmanna búa o.s.frv.  Það sem var styrkleiki á sínum tíma verður það ekki endilega um aldur og ævi en það er augljós styrkleiki Vestfjarða í dag að hér eru firðir sem frá náttúrunnar hendi henta mjög vel til fiskeldis.  Með því að nýta þessa firði skynsamlega og í góðri sátt við náttúruna, þ.m.t. með nauðsynlegum mótvægisaðgerðum er varðar laxveiðiár við Ísafjarðardjúp, þá má á Vestfjörðum skapa gríðarleg verðmæti.  Það finnst mér afar jákvætt fyrir okkur sem hér búum en ekki síður fyrir aðra landsmenn því skatttekjur ríkisins af fiskeldi á Vestfjörðum geta orðið gríðarlegar og fyrir okkur sem þjóð eru gjaldeyrisskapandi greinar hreinlega lífsspursmál.  Tekjur ríkisins af fiskeldinu myndu auðveldlega standa undir öllum kostnaði ríkisins við uppbyggingu innviða á Vestfjörðum.  Nú er alveg hægt að hafa þá skoðun að ríkið eigi frekar að leggja okkur Vestfirðingum til einhverjar vesalingabætur fyrir að vilja búa hér og kannski finna upp á einhverju öðru sem getur skapað verðmæti og störf.  Mér finnst fráleitt að fara fram á það við aðra landsmenn að þeir leggi Vestfirðingum til einhverja fjármuni með sérstökum hætti en segjum sem svo að einhverjum finnist að við „eigum skilið“ eða eitthvað að fá þessa fjármuni miðað við hvað við höfum lagt til ríkisins, en finnst ykkur líklegt að það muni takast?

Allir þessir þrír þættir sem ég hef minnst á fela í sér, þótt á hóflegan hátt sé, ákveðin inngrip í náttúruna.  Finnst ykkur kæru Vestfirðingar þessi uppbygging sem ég hef gert grein fyrir vera mikilvæg?  Ef þið viljið fara aðrar leiðir en ég þá ber ég virðingu fyrir því þar sem lífið væri svo sannarlega verra ef allir hefðu sömu skoðanir.  Ef þið eruð hins vegar á sömu skoðun og ég bið ég ykkur að velta því fyrir ykkur hvort líklegra sé að vinstristjórn undir forystu Vinstri grænna muni styðja okkur í þessum málum eða ríkisstjórn undir forystu Sjálfstæðisflokksins.

Jónas Þór Birgisson, bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins í Ísafjarðarbæ