Við höfum um áratugaskeið horft upp á fólksfækkun og samdrátt.  Núna eru hins vegar blikur á lofti um að bjartari tímar geti verið framundan.  Að mínu mati vega þar þyngst þrír þættir; bættar samgöngur, bætt raforkuöryggi og uppbygging fiskeldis.

Samgöngur

Dýrafjarðargöng eru loksins komin af stað og þau ásamt endurbótum á Dynjandisheiði verða ekki stöðvuð úr þessu.  Þá stendur eftir margrædd veglagning um Teigskóg sem myndi valda því að hvorki þyrfti að fara um Ódrjúgsháls né Hjallaháls.  Sú leið sem Skipulagsstofnun leggur til, því hún er talin hafa minnst áhrif á náttúruna, felur í sér jarðgöng undir Hjallaháls en eftir sem áður þyrfti að fara yfir Ódrjúgsháls.  Samkvæmt upplýsingum frá Vegagerðinni er þessi leið í kringum 5 milljörðum dýrari en leiðin um Teigskóg.  Nú finnst mér fráleitt að fara fram á það við aðra landsmenn að setja 5 milljarða umfram það sem þarf til að tryggja okkur Vestfirðingum nothæfan láglendisveg.  Segjum hins vegar sem svo að fólk sé sátt við að sleppa bara við annan hálsinn og finnist að við „eigum skilið“ eða eitthvað að fá þessa fjármuni miðað við hvað við höfum lagt til ríkisins en finnst ykkur líklegt að það muni takast á næstu árum eða jafnvel áratugum?

Raforkuöryggi

Vestfirðingar búa við aðstæður í raforkumálum sem fæstir landsmenn einfaldlega geta skilið.  Það líður ekki sá mánuður sem við verðum ekki rafmagnslaus í lengri eða skemmri tíma.  Eftir að olíuknúna varaaflsstöðin í Bolungarvík kom til sögunnar þá varir þetta ástand yfirleitt bara í nokkrar mínútur í hvert skipti í þéttbýlinu en oft mun lengur til sveita.  Þar að auki nær varaaflstöðin ekki að kynda híbýli okkar svo það getur orðið napurt þegar þetta gerist að vetri til.  Þessar nokkrar mínútur hljóma ekki sem langur tími en þær hafa mikil áhrif á atvinnulífið.  Það tekur miklu lengri tíma að koma tölvukerfum verslana aftur í gang heldur en heimilum fólks og ennþá lengri tíma að koma framleiðslufyrirtækjum í gang að nýju.  Það er svo sannarlega rétt sem margir hafa haldið fram að Hvalárvirkjun mun ekki ein og sér valda neinum straumhvörfum hvað þetta varðar.  Með tilkomu virkjunarinnar fer hins vegar Landsnet að fá nýjar tekjur sem nema hundruðum milljóna á hverju ári vegna flutnings á nýrri orku.  Þær nýju tekjur getur Landsnet og má nýta til að tengja Vestfirði við raforkukerfið með fullnægjandi hætti.  Það er alveg hægt að fara út í nauðsynlegar línulagnir án þess að Hvalárvirkjun komi til en þá þarf ríkisvaldið að leggja til með sérstökum hætti í kringum 7 milljarða.  Nú finnst mér fráleitt að fara fram á það við aðra landsmenn að þeir leggi til 7 milljarða umfram það sem þarf til að tryggja okkur Vestfirðingum sama raforkuöryggi og langflestir landsmenn búa við.  Ef fólki finnst hins vegar að við „eigum skilið“ eða eitthvað að fá þessa fjármuni miðað við hvað við höfum lagt til ríkisins þá stendur eftir spurningin hvort ykkur finnist líklegt að það muni takast á næstu árum eða jafnvel áratugum?

Fiskeldi

Allir hlutar landsins hafa eitthvað til að bera sem styrkir búsetu og atvinnuskilyrði þar.  Nefna má t.d. góð hafnarskilyrði, heitt vatn, nálægð við millilandaflugvöllinn, gott gróðurlendi, nálægð við höfuðborgarsvæðið þar sem öll stjórnsýsla landsins er og 2/3 hlutar landsmanna búa o.s.frv.  Það sem var styrkleiki á sínum tíma verður það ekki endilega um aldur og ævi en það er augljós styrkleiki Vestfjarða í dag að hér eru firðir sem frá náttúrunnar hendi henta mjög vel til fiskeldis.  Með því að nýta þessa firði skynsamlega og í góðri sátt við náttúruna, þ.m.t. með nauðsynlegum mótvægisaðgerðum er varðar laxveiðiár við Ísafjarðardjúp, þá má á Vestfjörðum skapa gríðarleg verðmæti.  Það finnst mér afar jákvætt fyrir okkur sem hér búum en ekki síður fyrir aðra landsmenn því skatttekjur ríkisins af fiskeldi á Vestfjörðum geta orðið gríðarlegar og fyrir okkur sem þjóð eru gjaldeyrisskapandi greinar hreinlega lífsspursmál.  Tekjur ríkisins af fiskeldinu myndu auðveldlega standa undir öllum kostnaði ríkisins við uppbyggingu innviða á Vestfjörðum.  Nú er alveg hægt að hafa þá skoðun að ríkið eigi frekar að leggja okkur Vestfirðingum til einhverjar vesalingabætur fyrir að vilja búa hér og kannski finna upp á einhverju öðru sem getur skapað verðmæti og störf.  Mér finnst fráleitt að fara fram á það við aðra landsmenn að þeir leggi Vestfirðingum til einhverja fjármuni með sérstökum hætti en segjum sem svo að einhverjum finnist að við „eigum skilið“ eða eitthvað að fá þessa fjármuni miðað við hvað við höfum lagt til ríkisins, en finnst ykkur líklegt að það muni takast?

Allir þessir þrír þættir sem ég hef minnst á fela í sér, þótt á hóflegan hátt sé, ákveðin inngrip í náttúruna.  Finnst ykkur kæru Vestfirðingar þessi uppbygging sem ég hef gert grein fyrir vera mikilvæg?  Ef þið viljið fara aðrar leiðir en ég þá ber ég virðingu fyrir því þar sem lífið væri svo sannarlega verra ef allir hefðu sömu skoðanir.  Ef þið eruð hins vegar á sömu skoðun og ég bið ég ykkur að velta því fyrir ykkur hvort líklegra sé að vinstristjórn undir forystu Vinstri grænna muni styðja okkur í þessum málum eða ríkisstjórn undir forystu Sjálfstæðisflokksins.

Jónas Þór Birgisson, bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins í Ísafjarðarbæ

Við íslendingar erum fljótir að gagnrýna aðrar þjóðir þegar þær fara augljóslega útaf sporinu.  Okkur þótti Færeyingar óttalega ábyrgðarlausir í fjármálum þegar þeir lentu í sinni kreppu 1990 i), en vöruðum okkur ekki á því að við gætum líka lent í kreppu.  Við vorum viss um að við værum miklu betri og ábyrgari í fjármálum en Færeyingar.

Grikkland.

Okkur þótti Grikkir óttalega ábyrgðarlausir í fjármálum.  Gríska ríkið lenti í skuldavanda eins og íslensku bankarnir í hruninu.  Það var vegna þess að óábyrgir stjórnmálamenn höfðu rekið ríkið með halla í langan tíma.  Það var hægt meðan það var ótakmarkað framboð á lánsfé.  Eftir nokkur neyðarlán frá Evrópusambandinu og AGS eru skuldir Grikkja 320 milljarðar evra ii).   Á núvirði eru þetta 40 þúsund milljarðar íslenskra króna.  Þetta er há fjárhæð, en íslensku bankarnir fóru á hausinn með 7,5 þúsund milljarða tapi.  Þetta tap er meira á hvern Íslending en hver Grikki skuldar.  Kröfuhafar íslensku bankanna sátu uppi með tapið.  Þetta voru aðallega erlendir bankar.  „Hrægammarnir“ svokölluðu.  iii)

Er hægt að bera þetta saman?  Grískir stjórnmálamenn létu ríkið safna skuldum.  Íslenskir stjórnmálamenn (Sjálfstæðis og Framsókn) seldu bankana félögum sínum og létu þá óáreitta þó að þeir söfnuðu gífurlegum skuldum.  Í Grikklandi var mjög erfitt fyrir erlendar eftirlitsstofnanir að fá upplýsingar um ástandið í fjármálakerfinu.  Á Íslandi var þjóðhagsstofnun lögð niður þegar hún fór að benda á gífurlegan viðskiptahalla.  Stjórnmálamenn í báðum löndum sýndu fádæma ábyrgðarleysi í stjórnun landsmálanna.  Leyndarhyggjan hjálpaði þeim með að komast upp með það.

Trump.    

Við horfum til kosningar Trumps í Bandaríkjunum með fyrirlitningu iv).  Hvernig geta þeir verið svona vitlausir að velja mann sem segir alveg mismunandi hluti um sama málefnið, bara eftir því hverjir eru að hlusta?  Aðferðin var að punda röngum upplýsingum á facebook síður almennings.

Er eitthvað þannig í gangi hér?  Jú hér stundar hægri hlið stjórnmálanna alveg sömu vinnubrögð.  Hér fáum við kostuð skilaboð frá „Andríki“, „samtök skattgreiðenda“ og „Kosningar 2017“ v) inná facebook reikninga okkar.  Þetta er rakalaus þvættingur, en það er nafnlaust, svo það er eins og að berjast við vindmyllur að svara því.

Niðurstaða.

Núna þurfum við að vara okkur á áróðrinum.  Hann hefur skaðað aðrar þjóðir, og getur skaðað okkur.  Við ættum ekki að umbera það að uppnefnið „Skatta Kata“ sé notað, bara af því að við höfum séð það svo oft.

Reynir Eyvindsson, nr 7 á lista VG í norðvesturkjördæmi.

1. Googlið: „faroe islands financial crisis“
2. Googlið: “Greek government-debt crisis” sjá wikipedia/Economic statistics

• Ath! Icesave skuldin bliknar í samanburði við gjaldþrot íslensku bankana.

1. Þarna á ég við fólk flest. Ég þekki samt aðila sem eru ánægðir með að Trump sé að „stríða“ vinstri mönnum með loftslagsmálunum og fleiru.  Þeim finnst það mikilvægara, en sjálf tilvera jarðarbúa!
2. Ath sama nafn og grúppa sem RUV heldur úti, en alls ekki sama innihald.

Ein mestu verðmæti hverrar þjóðar er félagsauðurinn sem hún býr yfir. Hér er um að ræða öll þau félög sem sinna margs konar verkefnum til að auka lífsgleði og lífsgæði þjóðarinnar. Íslendingar eru svo lánsamir að þessi eiginleiki nánast liggur í blóðinu, enda hefur lífsbaráttan kennt kynslóðunum að hjálpsemi, samvinna og samkennd eru grundvallaratriði til að lifa af í harðbýlu landi.

Rauði krossinn á Íslandi er eitt þessara félaga. Hann var stofnaður fyrir rúmum níutíu árum og er hluti af stærstu mannúðarhreyfingu heims. Fyrstu verkefnin voru á sviði heilbrigðismála, en urðu síðar fjölþættari. Er bílaöld hófst urðu kaup á sjúkrabifreiðum áhersluverkefni félagsins og deildir stofnaðar víðs vegar um landið til að safna fé og reka sjúkrabifreiðar. Deildirnar öfluðu fjár í heimabyggð til bílakaupa til að tryggja sem best öryggi þeirra sem þyrftu á læknaþjónustu að halda.

Rauði krossinn átti og rak bifreiðarnar, en fyrir um tuttugu árum samdi félagið við stjórnvöld um reksturinn. Þar kom ríkið að honum með fjárframlögum, en Rauði krossinn lagði eignir sínar á móti. Í tuttugu ár hefur þessi rekstur gengið áfallalaust, Rauði krossinn hefur samt ávallt lagt til hans tugi milljóna króna á ári hverju. Má ætla að það framlag félagsins nemi á núvirði um einum milljarði króna.

Nú eru hins vegar blikur á lofti. Stjórnvöld hafa ekki samið við Rauða krossinn í tvö ár um þessa mikilvægu þjónustu. Bílaflotinn hefur ekki fengið nauðsynlega endurnýjun. Velferðarráðuneytið vill breytingar á rekstrinum. Hvort til stendur að einkavæða hann er ekki ljóst, en tveir síðustu ráðherrar hafa viljað breytt fyrirkomulag.

Rauði krossinn hefur gætt ítrasta hagræðis, öryggis og hagsmuna landsbyggðarinnar, enda eru deildir félagsins vakandi yfir þessum málaflokki. Engar kvartanir eða athugasemdir hafa komið frá stjórnvöldum um reksturinn. Þess vegna er óskiljanlegt að stjórnvöld vilji nú með einhverjum óljósum hætti breyta fyrirkomulagi sem reynst hefur þjóðinni vel.

Guðjón S. Brjánsson,

alþingismaður