Grein Sigríðar Gísladóttur,  sem skipar 9.sæti á lista VG í Norðvesturkjördæmi, á bb.is í gær gladdi mig mjög. Þá var loks rofin þögnin sem ríkt hefur hjá frambjóðendum þess flokks í þeim þremur stóru málum sem Vestfirðingar ræddu með svo eftirminnilegum hætti á borgarafundi sínum í haust.

Innihald greinarinnar olli mér hins vegar nokkrum vonbrigðum þó ég hafi talsverðan skilning á þeirri stöðu sem flokksmenn þar á bæ eru í. Þeir eru afar ósamstíga og óljóst hver raunveruleg stefna flokksins er í þessum málum. Í það minnsta hef ég engin svör fengið við einföldum spurningum mínum til frambjóðenda.

Að ásaka menn um að þyrla upp ryki þegar óskað er svara um helstu hagsmunamál fjórðungsins er Sigríði ekki samboðið. Það læt ég liggja á milli hluta.

Höggvið á hnútinn

Það var mjög leitt að þingmaður VG Lilja Rafney Magnúsdóttir skyldi ekki standa með öðrum þingmönnum kjördæmisins að tillögu  um sérlög um vegagerð um Teigsskóg. Tilraun Sigríðar til þess að blanda því máli við Þeistareykjamálið er í besta falli ókunnugleiki Sigríðar. Það mál var leyst með hraði innan gildandi laga og því þurfti ekki að grípa til lagasetningar.

Sérlög um Teigsskóg taka af skarið um val á leiðum. Það verður farið um Teigsskóg. Það hefur verið vilji sveitarfélagsins samkvæmt gildandi aðalskipulagi og er eins og öllum er ljóst öruggasta og hagkvæmasta leiðin og sú sem sérfræðistofnun á þessu sviði, Vegagerðin, telur besta kostinn. Lög um framkvæmdaleyfi eyða óvissu sem felst í málsmeðferð sveitarfélagsins, beinlínis með það að markmiði að koma í veg fyrir tafir vegna kæruferlis innan stjórnsýslunnar. Slík sérlög standast fullkomlega stjórnarskrá.

Að dreifa kröftum

Í stað þess að leysa málið í eitt skipti fyrir öll, þar sem öll rök hafa fyrir löngu komið fram í málinu, leggur Sigríður til að hafnar verði framkvæmdir við þverun Þorskafjarðar. Manni fallast eiginlega hendur þegar slík tillaga kemur fram. Vegur um Þorskafjörð er ekki flöskuhálsinn. Þar er malbikaður láglendisvegur. Að hlaupa til og hefja framkvæmdir á besta kaflanum er glapræði þó ekki væri nema af hagkvæmnisástæðum. Að klippa sundur heildstætt verk dreifir kröftum og eykur mjög kostnað. Það er augljóst af málatilbúnaði VG að flokkurinn vill ekki taka af skarið í málinu. Það á að þæfast áfram í óskiljanlegu skipulagsferli. Hagsmunir tveggja landeigenda eiga að standa framar hagsmunum allra íbúa. Því skal enn ítrekuð fyrri spurning mín: Styðja forysta VG og frambjóðendur hennar í NV-kjördæmi núverandi tillögu Vegagerðarinnar um veglínu um Teigsskóg?

Hver ræður för?

Ég trúi  að Sigríður styðji hugmyndir og fyrirætlanir um fiskeldi í Ísafjarðardjúpi en hún ræður ekki för í sínum flokki eða er ekki svo? Eru Sigríður og Bjarni Jónsson, sem situr í öðru sæti listans sammála um stefnuna í því máli? Hvað finnst Sigríði um þá einörðu skoðun Bjarna, sem sveitarstjórnarmanns í Skagafirði, að „lagareldissveitarfélög“ verði ekki tekin inn í samtök sjávarútvegssveitarfélaga. Hann telur, ef marka má frétt bb.is, að sveitarfélag eins og Skagafjörður eigi meiri hagsmuni af því að vernda villta stofna í veiðiám. Styðja Vinstri Grænir, frambjóðendur þeirra  þ.m.t. Bjarni Jónsson fiskeldi í Ísafjarðardjúpi á grundvelli þeirra mótvægisaðgerða sem eldisfyrirtækin hafa unnið að?

Hver er að hafna rammaáætlun?

Sigríður rifjar upp réttilega að Sjálfstæðisflokkurinn samþykkti ekki tillögu Svandísar Svavarsdóttur um rammaáætlun þar sem Hvalárvirkjun var sem fyrr í nýtingarflokki. Sú afstaða hafði ekkert með skoðun manna á Hvalárvirkjun. Það var pólitískt fikt Svandísar Svavarsdóttur sem sjálfstæðismenn gátu ekki sætt sig við þegar hún fórnaði því faglega ferli sem rammaáætlun hafði byggst á. Það eru einmitt svona spor Svandísar sem hræða svo mikið þegar kemur að málum sem reynt er að ná sátt um. Hún hefur sjaldnast almannahagsmuni í forgrunni eins og Sigríður veit. Því ítreka ég einu sinni enn spurningu mína til frambjóðenda VG: Styðja þeir þær hugmyndir sem nú liggja frammi um virkjun Hvalár í samræmi við títtnefnda rammaáætlun?

Blýanturinn er öflugt vopn

Baráttan um uppbyggingu innviða og atvinnulífs á Vestjörðum á sömu forsendum og í öðrum landshlutum hefur ekki gengið þrautalaust fyrir sig. Þar ræður einkum að hagsmunir íbúanna ráða sjaldnast för. Sú barátta verður að halda áfram eigi ásættanleg niðurstaða að nást. Baráttan á ekki bara að einskorðast við hugguleg kaffiboð.  Kjörklefinn á ekki að vera undanskilinn þeirri baráttu. Þar á að nota blýantinn til þess að velja þá sem í raun hafa barist og eru trúverðugir í þeirri baráttu. Hagsmunir íbúa verða að ráða för. Fáir hafa lýst því betur en Eiríkur Norðdahl: „Og það er hvorki sátt né samlyndi í því fólgið að skilgreina heimkynni fólks sem friðland sem það megi ekki snerta, sem það megi ekki hafa lifibrauð sitt af – að byggðin verði að víkja fyrir óbyggðunum, því réttur óbyggðanna sé meiri. Það er ekki ballans. Það er ofbeldi.“

Halldór Jónsson

Nú sér fyrir endann á annasömum tíma í sveitum landsins. Út um allt land hafa vaskir smalar hlaupið uppi fé og rekið heim og dilkar sjaldan verið vænni að hausti. En nú horfir svo við að afurðarstöðvar hafa lækkað verð umtalsvert, eða um það bil 35%, og hafa bændur miklar áhyggjur af lífsafkomu sinni. Þeir sem hafa lagt í fjárfestingar á tækjum og húsakosti sjá fram á að geta ekki greitt af lánum að öllu óbreyttu. Eins og staðan er í dag þá fá bændur varla upp í framleiðslukostnað án þess að taka tillit til launa. Það er því forgangsatriði að sauðfjárbændum verði séð, strax í haust, fyrir leiðréttingu þess gríðarlega vanda sem 35 % verðskerðing í haust til viðbótar 15 % verðskerðingar á s.l. hausti á framleiðslu þeirra  mun hafa í för með sér. Í framhaldi af því þarf að vinna að framtíðarlausn með bændum, lausn til bjargar bændum, lausn til bjargar byggð þar sem búfjárrækt er ein af stoðum samfélagsins, lausn sem viðheldur byggð á Íslandi öllu. Að þessu er Miðflokkurinn tilbúinn að vinna fái hann til þess styrk.

Verði ekkert að gert má reikna með gjaldþrotum bænda um allt land og eftir standi jarðir ónýttar og landsbyggðin gjörbreytt og veik. Líklegt má telja að ungt fólk sem nýlega hefur lagt í fjárfestingar til framtíðar, jörð, bústofn og vélar, gefist fyrst upp eða verði gjaldþrota, ásamt því að ungu fjölskyldufólki verður gert ókleift að hefja búskap við slíkar aðstæður. Þannig staða er óásættanleg  í hverri atvinnugrein og ógn við byggð og samfélag þar sem  hún er ein megin stoða búsetunnar.

Miðflokkurinn leggur mikla áherslu á matvælaöryggi og að það eigi að vernda matvælaframleiðslu á Íslandi.  Það þarf varla að fjölyrða um kosti íslenska sauðfjárins, en notkun sýklalyfja er með því minnsta í heimi og það að fé sé „frjálst á fjalli“ allt sumarið og fái að njóta þess sem náttúran hefur upp á bjóða hlýtur að setja það í sérflokk og ætti að vera hægt að markaðsetja sem slíkt. Einnig þurfa afurðarstöðvarnar að leggja metnað í sölu og  framsetningu vörunnar.

Miðflokkurinn telur afar mikilvægt að sauðfjárbúskapur dafni á Íslandi bæði fyrir bændur en líka fyrir Íslendinga  alla enda mikill metnaður flokksins að landið haldist allt í byggð.

Aðalbjörg Óskarsdóttir

5. sæti Miðflokksins í Norðvesturkjöræmi.

Þegar gagnsæi og traust almennings hefur verið aukið fylgir því óhjákvæmilega aukið traust og samvinna milli ólíkra stjórnmálaflokka inni á þingi. Allir stjórnmálaflokkar ættu nefnilega að vera að vinna að sama markmiðinu: að bæta hag almennings í landinu. Við höfum ef til vill ólíka sýn á hvernig er best að standa að því en það er einmitt ástæðan af hverju það er mikilvægt að hafa breiðan, ólíkan hóp fólks á Alþingi.

Aðeins er liðið rúmlega ár síðan ég steig mín fyrstu skref í stjórnmálum og varð oddviti á lista Pírata í Norðvesturkjördæmi. Á sama tíma er ég einnig að heyja mína aðra kosningabaráttu. Lífið getur verið svo furðulegt stundum en fyrir ári síðan hefði mér aldrei dottið í hug að við Íslendingar værum á leiðinni inn í stjórnarkreppu sem yrði til þess að kjörtímabilið yrði stutt, enn og aftur. Segja má að hér á landi hafi eiginlega verið viðvarandi stjórnarkreppa síðan í hruninu. Eftir hrunið breyttust nefnilega stjórnmálin. Traustið hvarf. Traust milli ólíkra stjórnmálaflokka sem og traust almennings til Alþingis. Ekki var lengur hægt að einfaldlega treysta og trúa því að ráðamenn þjóðarinnar væru að vinna að hag almennings og störf stjórnmálamanna voru, því miður ekki yfir allan vafa hafin.

Þetta er helsta ástæðan af hverju ég vil bjóða fram krafta mína á Alþingi og af hverju ég geri svo undir merkjum Pírata. Helstu áherslur Pírata eru að boða gagnsæi og ábyrgð í stjórnmálum og stjórnsýslu, berjast gegn spillingu, auka beint lýðræði þegar það býst og vernda borgararéttindi og einstaklingsfrelsi. Ef stjórnmálin og stjórnsýslan væru gagnsæ og almenningur hefði aðgang að upplýsingum um hvaða ákvarðanir stjórnvöld taka og hvernig staðið er að þeim ákvörðunum myndi traust almennings til Alþingis aukast, því ákvarðanataka og aðgerðir stjórnvalda væru einfaldlega hafin yfir vafa um spillingu og frændhygli. Þetta ætti að vera fyrsta skref nýs þings: auka gagnsæi til að auka traust.

Fulltrúalýðræðið virkar mjög vel ef rétt að því er staðið. Þeir ólíku einstaklingar sem veljast inn á þing munu ef til vill aldrei allir vera sammála um einstaka málefni og því er mikilvægt að alþingismenn hafi þann kost að virða skoðanir annarra þótt þær samræmist ekki sínum eigin, taka upplýstar ákvarðanir byggðar á gögnum og vinna saman á lausnamiðaðan hátt. Skotgrafar- og rifrildispólitík er orðin löngu úrelt. Það er tími til kominn að Alþingi rísi upp úr gamla leikskóla leiknum þar sem heyrist „Ég er með bláan og þú ert með bláan og þá getum við leikið. Hann er með grænan og hún er með rauðan og þá mega þau ekki vera með.“ og segjum frekar „Ég er með gulan, þú ert með rauðan, hann er með grænan og hún er með bláan. Komum öll og búum til regnboga saman!“.

Eva Pandora Baldursdóttir

Þingmaður og oddviti Pírata í Norðvesturkjördæmi

Það var okkur félögum mikill vegsauki að vera ávarpaðir um daginn í hinu rómaða Bændablaði. Reynir Tómas Geirsson, læknir, svarar þar málflutningi okkar um vestfirska vegagerð og margumtalaða vegarlagningu um Teigsskóg í Gufudalshreppi. Það sést á skrifum læknisins að hann er prúðmenni. Þar er ekki um svigurmæli eða ofstopa að ræða. Við slíka menn er gott að skiptast á skoðunum um málefni dagsins. Við höfum kannski ekki mikið vit á vestfirskri vegagerð. Og þó. Einn okkar var í liðinu sem fyrst lagði akfæra vegi á Vestfjörðum. Hann var í hópi brautryðjendanna undir stjórn Lýðs Jónssonar fyrirliða. Auk þess höfum við hátt í 200 ára reynslu samanlagt af akstri um vestfirska vegi. Geri aðrir menntaskólar betur!

Eyðilögðu brautryðjendurnir landið?

Við kumpánarnir höfum leyft okkur að rifja það upp, að á ótrúlega skömmum tíma lögðu vestfirskir vegagerðamenn vegi svo til að hverjum einasta bæ á Vestfjörðum. Það var torsótt vegagerð, mold, grjót og sandur í bland. En eyðilögðu þessir brautryðjendur landið? Hefur einhver heyrt að þessir lífsnauðsynlegu vegir hafi eyðilagt vistkerfi Vestfjarða? Hafa þeir eyðilagt einhverja skóga? Og fjöll eða dali? Auðvitað hafa verið lagðir hér vegir sem menn hafa ekki verið ánægðir með staðsetningu þeirra. Og komið hefur fyrir að gróið land hefur goldið þess. Þá hafa menn bara bölvað Vegagerðinni og lífið haldið áfram.

Læknirinn vill ekki veg um Teigsskóg né nágrenni

Við segjum: Búið er að leggja vegi vítt og breytt um alla Vestfirði á að minnsta kosti 100 mjög svo sambærilegum stöðum við Teigsskóg. Jafnvel malbikaða tvíbreiða vegi, sem víða eru svo til á sama stað og gömlu akvegirnir. Engir meinbugir þar á. Náttúran alveg söm við sig eftir því sem séð verður. Hvers vegna má þá ekki leggja bráðnauðsynlegan veg um Teigsskóg? Við stöndum í þeirri meiningu að Vestfirðingar almennt séu þeirrar skoðunar að það sé óhjákvæmilegt flestra hluta vegna. En Reynir Tómas læknir vill ekki að lagður verði vegur um Teigsskóg, Hallsteinsnes eða nágrenni. Gott og vel. Það er hans mat og berum við fulla virðingu fyrir því svo langt sem það nær.

Kröftug mótmæli gegn nauðsynlegum vegabótum

Það er ekki ný saga þegar nauðsynlegar samgöngubætur ber á góma, að þá rísa menn upp með kröftug mótmæli gegn þeim. Oftast í nafni náttúruverndar. Nefna má Borgarfjarðarbrú, Dýrafjarðarbrú, Vatnaleið til Stykkishólms og Gilsfjarðarbrú. Brúin yfir Gilsfjörð átti að eyðileggja lífríkið óbætanlega á þeim slóðum. Kunnugir menn segja okkur að aldrei hafi verið meira æðarvarp fyrir innan þá brú en þessi árin. Og konungur fuglanna leikur þar við hvurn sinn fingur að sögn þeirra.

Hver mælir gegn þessum nauðsynlegu framkvæmdum í dag og hverju hefur verið spillt? Vegur yfir Þorskafjörð og Teigsskóg á að þýða óafturkallanlegt náttúrutjón. Bent hefur verið á jarðgöng í stað þeirrar leiðar í vegagerð. Þrjátíu og sex ár eru liðin frá því að fyrst var gerð athugun á gerð Dýrafjarðarganga. Svo segir í Bændablaðinu. Nú er það verk loks hafið og mun taka þrjú ár. Vestfirðingum er kannske ekki ofgott að bíða einhverja áratugi eftir jarðgöngum gegnum Ódrjúgsháls og Hjallaháls. Sem eru á köflum háskaleiðir á vetrum. Það vita þeir best sem nauðugir viljugir verða að aka þá leið í fljúgandi hálku og illviðrum. Eða þegar allt er á floti á vorin.

Skemmtiferðavegir á Vestfjörðum?

Læknirinn okkar segir þegar hann ræðir um eldri vegagerð á Vestfjörðum og tvíbreiðan, upphækkaðan veg um Teigsskóg:

„Þá var um að ræða nauðsynlegar samgöngubætur sem nú á tímum nýtast helst til skemmtiferða á sumrin.“

Eigum við að trúa því að hann viti ekki betur? Veit Reynir Tómas ekki að stór hluti vestfirska vegakerfisins byggir enn á þeim grunni sem brautryðjendurnir lögðu fyrir 60-70 árum? Það má vera að kalla megi veginn hans Ella okkar skemmtiferðaveg. En hvað með Arnarfjörð svo til allan, Dýrafjörð að hluta, Árneshrepp og nefndu það bara. Við vitum ekki betur en vegurinn hans Ella hafi opnað augu margra fyrir stórkostlegri náttúrufegurð og sögu svæðisins. Verður það ekki eins með Teigsskóg?

Niðurlag

Reynir Tómas nefnir að við séum að minnast á stráka sem „aldrei hafa komið austur fyrir Elliðaár“. Að við séum með því orðalagi að kasta rýrð á aðra með skoðun á málefninu. Auðvitað erum við ekki að því. Þetta er einungis leikur með texta eða textabrigði. Við berum fulla virðingu fyrir þeim sem hafa aðrar skoðanir en við á mönnum og málefnum. Eftir stendur að menn þurfa að ná niðurstöðu í þessu máli: Annaðhvort jarðgöng strax undir hálsana í Gufudalssveit eða laglegan veg um Teigsskóg öllum til hagsbóta sem um Vestfirði leggja leið sína. Hvort er nú líklegra að verði?

Hallgrímur Sveinsson, Bjarni G. Einarsson, Guðmundur Ingvarsson