Nú er nóv­em­ber­mánuður hálfnaður og hef­ur hann verið frem­ur sval­ur, sam­kvæmt upp­lýs­ing­um Trausta Jóns­son­ar veður­fræðings. Meðal­hiti í Reykja­vík er +1,5 stig, -0,5 neðan meðallags 1961-1990, en -2,3 stig­um neðan meðallags síðustu tíu ár. Nóv­em­ber hef­ur þó tvisvar á öld­inni byrjað kald­ari í Reykja­vík en nú, árin 2005 og 2010. Hlýj­ast var árið 2011. Á langa sam­an­b­urðarlist­an­um er mánuður­inn nú rétt neðan við miðju, í 78. sæti af 142. Fyrri hluti nóv­em­ber var hlýj­ast­ur árið 1945 (8,2 stig), en kald­ast­ur 1969 (-2,6 stig). Meðalhiti var undir meðallagi á öllum veðurstöðvum landsins, minnst í Seley, -0,8 stig, en mest í Veiðivatnahrauni, -3,9 stig.

Trausti skrifar að hita er spáð undir meðallagi næstu daga „svo það verður trúlega þungur róður fyrir mánuðinn að ná meðallagi hvað hita varðar.“

smari@bb.is

Sunnudaginn 19. nóvember verður þeirra minnst sem látist hafa í umferðarslysum á Íslandi. Efnt verður til þessarar athafnar í sjötta sinn og er hliðstæð athöfn víða um heim að tilhlutan Sameinuðu þjóðanna sem hafa tileinkað þriðja sunnudag í nóvember þessari minningu.

Um það bil 4.000 einstaklingar láta lífið og hundruð þúsunda slasast í umferðinni í heiminum á degi hverjum. Enn fleiri þurfa að takast á við áföll, sorgir og eftirsjá af völdum þessa. Segja má að allir upplifi með einum eða öðrum hætti afleiðingar umferðarslysa. Vart er til sá einstaklingur sem þekkir ekki einhvern sem lent hefur í  alvarlegu slysi í umferðinni.

Athöfn verður við þyrlupall bráðamóttöku Landspítalans í Fossvogi í Reykjavík sem hefst klukkan 11. Þar mun forseti Íslands flytja ávarp og meðal þeirra sem taka til máls er Þórir Guðmundsson, lögreglumaður á Ísafirði. Þórir missti Þóreyju tvíburasystur sína í banaslysi á Hnífadalsvegi árið 2006.

Þann 1. nóvember 2017 höfðu alls 1.545 manns látist í umferðinni á Íslandi frá því að skipt var yfir í hægri umferð 26. maí 1968. Að meðaltali hefur umferðarslysum fækkað mikið undanfarna áratugi, sérstaklega banaslysum. Árin 2007-2016 létust að jafnaði 12,3 á hverju ári í umferðinni. Næstu 10 ár þar á undan (1997-2006) létust að jafnaði 24,4 á ári. Því má ætla að með betri bílum, betri vegum og betri hegðun ökumanna hafi tekist að bjarga um 12 mannslífum á hverju ári síðustu 10 árin.

Mikil áhersla hefur verið lögð á fræðslu og leiðbeiningar sem m.a. hefur leitt til breytts viðhorfs til áhættuhegðunar eins og hraðaksturs og ölvunaraksturs. Nýrri tækni fylgja nýjar áskoranir og er farsímanotkun við akstur áhættuhegðun sem hefur stórlega aukist á undanförnum árum og hefur mikil áhrif á hegðun ökumanna og veldur það hvað mestum áhyggjum í umferðaröryggismálum heimsins í dag. Samgöngustofa hefur á undanförnum árum staðið fyrir herferðum gegn farsímanotkun undir stýri sem hefur verið sérstaklega beint að ungu fólki. Á þessu ári hefur verið veitt aukið fjármagn í þessa baráttu og eru í því sambandi ýmiss verkefni nú þegar í framkvæmd og í undirbúningi. Ökumenn eru hvattir til þess að ,,gera ekki neitt“ þegar síminn kallar á athygli þegar þeir eru að keyra.

smari@bb.is

Bann við rækjuveiðum í Ísafjarðardjúpi er gríðarlegt áfall fyrir byggðirnar við Djúp. Hafrannsóknastofnun hefur lagt til algjört bann við rækjuveiðum í vetur, bæði í Djúpinu og í Arnarfirði. Gunnar Torfason gerir út rækjubátinn Halldór Sigurðsson ÍS. Hann segir tíðindi dagsins gríðarlegt áfall fyrir útgerðir, sjómenn og landverkafólk. „Það eru um 15 sjómenn sem hafa starfað við rækjuveiðar á veturna og það verður ekkert fyrir þá að gera. Þetta er ekki síður áfall fyrir rækjuverksmiðjuna Kampa og starfsfólkið þar sem hefur verið að þreyja þorrann með rækju úr Djúpinu,“ segir Gunnar.

Rækjusjómenn eru ekki á eitt sáttir með verklag Hafrannsóknastofnunar þegar kemur að rækjurannsókninni. „Við höfum gagnrýnt að það hefur verið tekið svokölluð hálf-rannsókn síðustu ár og sú rannsókn miðar frekar að því að kanna hvað er mikið af fiski í Djúpinu frekar en að kanna hvað er mikið af rækju. Það hefur ekki verið farið á þekktar rækjuslóðir í Hestfirði og út af Óshlíðarvita,“ segir Gunnar.

Síðustu ár hefur verið farið í febrúarrannsókn þar sem ástand rækjustofnsins er kannað og hafa heimabátarnir verið notaðir í þá rannsókn. Gunnar gerir ráð fyrir að Hafrannsóknastofnun geri þessa rannsókn. „Febrúarrannsóknin mun vonandi leiða í ljós að það sé frekari rækju að finna,“ segir Gunnar.

smari@bb.is

Í gær hófu verslanir  á sunnanverðum Vestfjörðum að bjóða upp á margnota poka til láns í sínum verslunum. Verkefnið er hluti af alþjóðlegu verkefni sem hefur verið nefnt Boomerang og gengur út á að minnka plastpokanotkun  í heiminum. Nú geta viðskiptavinir fengið poka að láni í stað þess að kaupa plastpoka. Margir eiga sína eigin poka og koma með þá að heiman  og er það best. Ef taupokinn gleymist heima er hægt að fá lánaðan taupoka  í stað þess að kaupa plastpoka.

Boomerang er alþjóðlegt verkefni þannig að það má skila pokunum aftur hér á landi  á merktri Boomerang pokastöð og  erlendis.

Þær verslanir sem eru með í þessu verkefni eru:

• Fjölval
• Albína
• Gillagrill
• Hjá Jóhönnu
• Vegamót
• Logi
• Vöruafgreiðslan
• Lyfja
• Pósthúsið
• Bókasafnið

Lauslega er áætlað að þessar verslanir selji um 70.000 plastpoka á ári. Miðað við 500 heimili þá eru það 140 pokar á hvert heimili.

Það er styrkur hópur sem stendur að þessu verkefni og hefur útbúið pokana úr efni sem er var fáanlegt á Patreksfirði, Tálknafirði og Bíldudal. Búið er að útbúa rúmlega 500 poka fyrir svæðið og það verður síðan að koma í ljós hversu marga þarf í viðbót. Þessir hópar hittast áfram til þess að sauma poka ef vantar. Hóparnir hafa hist í Húsinu á Patreksfirði, Vindheimum í Tálknafirði og Læk á Bíldudal.

smari@bb.is

Hafrannsóknastofnun leggur til við sjávarútvegsráðherra að rækjuveiðar verði bannaðar í Ísafjarðardjúpi og í Arnarfirði í vetur. Samkvæmt stofnmælingum Hafrannsóknastofnunar í haust mældust rækjustofnarnir undir skilgreindum varúðarmörkum. Vísitala veiðistofns rækju í Arnarfirði var í sögulegu lágmarki og vísitala veiðistofns rækju í Ísafjarðardjúpi hefur farið lækkandi frá árinu 2012. Lítið var af þorski í fjörðunum en magn ýsu var svipað og haustið 2016.

Mælingar Hafrannsóknastofnunar benda til að stofnarnir verði í lágmarki næstu árin. Veiðibann var í gildi í Ísafjarðardjúpi árin 2003-2010 og í Arnarfirði árin 2005 og 2006.

smari@bb.is