Miðvikudagur 18. september 2024
Síða 204

Margrét II Danadrottning segir af sér

Margrét II Danadrottining. Mynd: DR/KELD NAVNTOFT, Scanpix

Margrét Þórhildur II Danadrotting tilkynnti rétt í þessu að hún myndi láta af embætti þann 14. janúar næstkomandi, en þá verða liðin rétt 52 ár síðan hún tók við að föður sínum látnum, Friðrík IX.

Sonur hennar og ríkisarfi Friðrik krónprins mun verða konungur Dana frá þeim tíma.

Hún sagði í áramótaávarpi sínu í danska ríkissjónvarpinu að aldurinn væri farin að segja til sín og nú væri rétti tíminn til þess að næsta kynslóð taki við.

Gleðilegt nýtt ár 2024

Frá áramótabrennu á Hauganesi í Skutulsfirði fyrir rúmum 20 árum. Mynd: Helena Árnadóttir.

Bæjarins besta sendir lesendum sínum góðar óskir um gleðilegt nýtt ár og þakkar fyrir það gamla.

Gamlársdagur: aftansöngur á Ísafirði og í Bolungavík

Hólskirkja. Mynd: Þjóðkirkjan.

Á gamlársdag kl. 17:00 verður aftansöngur í Ísafjarðarkirkju. Kór Ísafjarðarkirkju syngur undir stjórn Bjarneyjar Ingibjargar Gunnlaugsdóttur. Judith Pamela Tobin leikur á orgelið.

Prestur er sr. Magnús Erlingsson.

Á sama tíma verður aftansöngur í Hólskirkju í Bolungavík.

Fjölnir Ásbjörnsson prédikar og þjónar fyrir altari. Kirkjukór Bolungarvíkur syngur undir stjórn Guðrúnar B. Magnúsdóttur organista.

Hátíðarsöngvar sr. Bjarna og glæný gamlársprédikun með jólalegu ívafi.

Áfram gakk – áramótaannáll 2023

Árið 2023 hefur verið á margan hátt gott á Vestfjörðum. Mikill uppgangur er í atvinnulífinu og fjárfestingar eru umtalsverðar á svæðinu bæði af hálfu hins opinbera og einkaaðila. Um áramót hefur undirrituð síðustu ár farið stuttlega yfir það sem efst hefur verið á baugi á árinu og horft lítillega fram á veginn.  Svo verður einnig um þessi áramót.

  1. Nýsköpun og hugvit var í sviðsljósinu á þessu ári í kjölfar ævintýralegrar velgengni hins ísfirska fyrirtækis Kerecis sem hefur á síðustu 15 árum byggst upp á Ísafirði, Reykjavík og ekki síst í Bandaríkjunum. Það var fallegur júlídagurinn á Ísafirði þegar salan á Kerecis til Coloplast var tilkynnt í Ísafjarðarbíói og nokkuð “moviestar” yfirbragð á Ísafirði.
  2. Orka & orkuskortur hafa verið til umræðu á landsvísu og víst er að svo verður áfram um nokkurt skeið. Orkumál Vestfjarða hafa verið til umræðu síðustu ár og leitt er að þrátt fyrir hillumetra af skýrslum hefur hið opinbera engin raunveruleg svör. Á Vestfjörðum þarf meiri orkuframleiðslu og jafnframt þarf að tvöfalda Vesturlínu. Taka þarf ákvarðanir um næstu skref strax til að svæðið geti tekið þátt í orkuskiptunum framundan og haldið áfram uppbyggingu atvinnulífs og samfélags.
  3. Loftslagsmál, orkuskipti og umhverfismál hafa fengið meiri hljómgrunn og með þátttöku Vestfjarðastofu, sveitarfélaga og fyrirtækja í Evrópuverkefninu RECET munu þessi mál verða enn meira til umræðu næstu árin sem er vel.  Samhliða aukinni orkuþörf er sjálfsagt að farið verið eins vel með þá orku sem til staðar er á svæðinu og unnt er og við séum meðvituð um áhrif okkar á umhverfið og reynum allt sem mögulegt er til að þau verði sem minnst.
  4. Skortur á íbúðahúsnæði stendur þróun samfélags og atvinnulífs fyrir þrifum á svæðinu. Þrátt fyrir mikinn skort er verð á íbúðahúsnæði enn víða vel undir byggingarkostnaði. Það gæti líka átt skýringar í því hve húsnæði er víða orðið gamalt þar sem lítið hefur verið byggt á svæðinu síðustu 20-30 ár. Það sést vel að fjölgun verður í þeim byggðakjörnum og sveitarfélögum þar sem næst að byggja nýtt íbúðahúsnæði.
  5. Nýir vegir og brýr gleðja marga Vestfirðinga og aðra vegfarendur á svæðinu þessi misserin en í haust var ný brú yfir Þorskafjörð vígð með viðhöfn og nokkru síðar opnaði vegurinn margumræddi um Teigsskóg.  Framkvæmdir eru í fullum gangi á nýjum 12 km kafla á Dynjandisheiði og hafa rúmlega 6 km af þeirri framkvæmd þegar verið opnaðir fyrir umferð. Þeir sem þurft hafa að hossast á 70 ára gömlum malarvegum gleðjast sérstaklega yfir nýjum og fallegum veglínum.
  6. Áföll í atvinnulífi hafa verið nokkur á árinu þó víða hafi gengið vel. Það var mikið áfall í Strandabyggð snemmsumars þegar tilkynnt var um lokun Hólmadrangs og einnig í Ísafjarðarbæ þegar Baader tilkynni um lokun á starfsstöð sinni sem áður var hið mikla nýsköpunarfyrirtæki 3X Technology sem áður hafði sameinast Skaganum í Skagann/3X. Kvótasamdráttur og slysasleppingar hafa líka haft neikvæð áhrif á atvinnulíf svæðisins.
  7. Vöxtur og vaxtarverkir í fiskeldi hafa verið ofarlega á baugi á Vestfjörðum. Fiskeldið er ótvírætt drifkraftur vaxtar og uppgangs á Vestfjörðum undanfarin ár og atvinnugreinin er orðin ein af burðarásum atvinnulífs á svæðinu. Það er því eðlilegt að fólk taki mjög nærri sér þá miklu og að mestu neikvæðu umræðu sem hefur verið um fiskeldið á þessu ári.  Mjög jákvæðir hlutir hafa líka verið að gerast í þessari mikilvægu atvinnugrein og má nefna skráningu Arnarlax á íslenskan hlutabréfamarkað, hið nýja vinnsluhús Arctic Fish í Bolungarvík og að Háafell uppskar fyrstu laxa úr Ísafjarðardjúpi síðasta haust.
  8. Menntun á Vestfjörðum hefur fengið meira vægi á árinu og má nefna samstarfssaming fiskeldisfyrirtækjanna við Menntaskólann á Ísafirði sem undiritaður var í byrjun árs um þróun á nýrri námsbraut sem hlotið hefur nafnið Hafbrau og tekur til starfa haustið 2024. Í undirbúningi er bygging nýs verknámshúss við Menntaskólann á Ísafirði sem verður mikið framfaraskref fyrir allt svæðið þar sem ákall er um iðnaðarmenn á öllum sviðum.  Nýjir nemendagarðar Lýðskólans á Flateyri og Stúdentagarðar Háskólaseturs Vestfjarða voru opnaðir á árinu 2023 og verða vonandi báðir til að efla starfsemi þessara mikilvægu stoða menntunar á Vestfjörðum.
  9. Ferðaþjónustan er á mikilli siglingu á Vestfjörðum þetta árið en greinilegt er í samtölum við ferðaskrifstofur og söluaðila að mikil þörf er á frekari uppbyggingu gististaða af öllum stærðum og gerðum. Mikill fjöldi farþega skemmtiferðaskipa hefur verið í umræðunni en á því sviði hefur einnig verið mikil þróun og verður vonandi áfram. 
  10. Menningin fékk nokkurn sess á Vestfjörðum á árinu og nefna má mikla grósku í starfsemi Kómedíuleikhússins og barnamenningarhátíðina Púkann sem haldin var í fyrsta sinn og tókst vel. Mikilvægt er að söfn og sýningar á svæðinu eflist og dafni og að opnunartími þeirra verði aukinn þar sem þau eru lykilþáttur í lengri ferðamannatíma á svæðinu. Hátíðir svæðisins gegna þar miklu hlutverki líka eins og sést á þeim fjölda sem sækir Aldrei fór ég suður, Fossavatnsgönguna og Skjaldborg svo nokkrar séu nefndar.

Í þessum pistli hef ég stiklað á stóru varðandi árið 2023. Við á Vestfjarðastofu erum spennt fyrir árinu 2024 sem verður mikið stefnumótunarár fyrir Vestfirði þar sem unnið verður að gerð Svæðisskipulags, ný Sóknaráætlun unnin sem og loftlslags- og orkuskiptaáætlanir fyrir sveitarfélögin á svæðinu. Leitað verður til íbúa og fyrirtækja um samstarf við gerð þessara áætlana sem gera má ráð fyrir að muni varða leiðina næstu ár og jafnvel áratugi.

Undirrituð vill fyrir hönd stjórnar og starfsmanna Vestfjarðastofu óska Vesfirðingum og landsmönnum öllum gleðilegs árs með þökk fyrir árið sem er að ljúka.

Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir
Framkvæmdastjóri Vestfjarðastofu

Vestfirðir: fjögur sveitarfélög undir meðaltekjum – 1% af tekjujöfnunarframlögum

Frá Norðurfirði í Árneshreppi.

Fjögur sveitarfélög á Vestfjörðum eru með meðaltekjur á íbúa á þessu ári undir landsmeðaltalinu samkvæmt yfirliti frá Jöfnunarsjóði sveitarfélaga. Í fimm sveitarfélögum eru meðaltekjurnar yfir landsmeðaltalinu. Miðað er við tekjur sveitarfélaga af útsvari og fasteignaskatti.

Sveitarfélögum landins er skipt í fjóra flokka eftir íbúafjölda og reiknað meðaltal tekna fyrir hvern flokk. Á Vestfjörðum eru fimm svetarfélög í fámennasta flokknum sem eru með íbúafjölda að 300 manns. Fjögur sveitarfélög eru í næstfámennasta flokknum , sem er með íbúafjölda frá 300 að 12.000 manns.

Fjögur af fimm sveitarfélögum í fámennasta flokknum eru með meðaltekjur á íbúa yfir meðaltalinu. Það eru Árneshreppur, Kaldrananeshreppur, Reykhólahreppur og Tálknafjarðarhreppur. Fá þau því ekkert tekjujöfnunarframlag frá Jöfnunarsjóðnum. Eitt sveitarfélag er undir mörkunum, Súðavíkurhreppur og fær hann 20.217 kr. á íbúa í jöfnunarframlag eða samtals 4,8 m.kr.

Meðaltekjur í þessu sveitarfélagaflokki eru 986.346 kr./íbúa og Jöfnunarsjóður bætir tekjur upp að 956.756 kr. Hæstar eru tekjurnar í Árneshreppi 1.155.859 kr., þá 1.043.584 í Tálknafirði og loks 1.018.878 kr. í Kaldrananeshreppi. Reykhólahreppur er með lægstu meðaltekjurnar 966.678 kr./íbúa en þó samt yfir því sem bætt er upp í. Í Súðavík eru meðaltekjurnar 936.539 kr./íbúa sem færir sveitarfélaginu tekjujöfnunina.

Fjögur sveitarfélög á Vestfjörðum eru í næsta flokki. Af þeim er eitt, Strandabyggð með meðaltekjur yfir þeim mörkum sem bætt er upp að fyrir þann flokk sem eru 911.135 kr./íbúa. Meðaltekjurnar í Strandabyggð eru 953.217 kr./íbúa sem er vel yfir mörkunum og því fær sveitarfélagið ekkert tekjujöfnunarframlag.

Þrjú fjölmennustu sveitarfélögin á Vestfjörðum eru öll með meðaltekjur undir viðmiðunarmörkunum er reiknast vera 911.135 kr./íbúa.

Í Bolungavík voru meðaltekjurnar 895.022 kr./íbúa og eru greiddar 16.113 kr./íbúa í tekjujöfnunarframlag. Í Ísafjarðarbæ eru meðaltekjurnar 905.388 kr./íbúa og greiðast 5.747 kr./íbúa í framlag. Vesturbyggð er með hæstu meðaltekjurnar af þessum þremur 910.695 kr./íbúa og er jöfnunarframlagið því aðeins 440 kr./íbúa.

Jöfnunarframlagið til Bolungavíkur fyrir 2023 verður 1,4 m.kr. , 7,3 m.kr. til Ísafjarðarbæjar og 170 þúsund krónur til Vesturbyggðar. Auk þeirra þriggja fær Súðavík 4,8 m.kr. í tekjujöfnunarframlag. Samtals eru jöfnunarframlögin til Vestfjarða rétt innan við 14 m.kr. af 1,4 milljarði króna sem deilt er út til sveitarfélaga landsins eða 1%.

Athyglisvert er að hæstu meðaltekjur á Vestfjörðum af útsvari og fasteignaskatti eru í Árneshreppi 1.155.859 kr./íbúa sem er nærri 28% hærra en í Ísafjarðarbæ.

Ísafjarðarbær: skrefagjald tekið eftir 10 metra

Í síðustu viku samþykkti bæjarstjórn Ísafjarðarbæjar breytingu á samþykkt um meðhöndlun úrgangs. Gerð var sú breyting að skrefagjald verður tekið fyrir söfnun úrgangs ef draga þarf ílát lengra en 10 metra. Áður var miðað við 15 metra.

Markmið samþykktarinnar er að stuðla að því að meðhöndlun úrgangs í Ísafjarðarbæ valdi sem minnstum óæskilegum áhrifum á umhverfið, stuðli að endurnotkun og endurnýtingu, lágmörkun kostnaðar samfélagsins og góðri þjónustu við íbúa segir í upphafi hennar.

Samkvæmt gjaldskránni er gjald fyrir sorpílát með innra hólfi 50% hærra ef ílát er meira en 10 metra frá hirðubíl og sama fyrir blandaðan úrgang.

Þannig er gjaldið fyrir blandaðan úrgangur með innra hólfi fyrir lífrænan úrgang, 240 lítra 25.700 kr. innan 10 metranna en 38.550 kr. ef lengra er en 10 metrar.

Fyrir blandaðan úrgang 240 litra er gjaldið 33.500 kr. og 50.250 kr. með skrefagjaldinu.

Vöxtur Kerecis stendur upp úr

Kerecis, Ísafirði.

Þegar litið er yfir viðburði líðandi árs á Vestfjörðum fer ekki á milli mála að sala ísfirska fyrirtækisins Kerecis til Copolplast fyrir 1,3 milljarða bandarískra dollara , jafnvirði um 180 milljarða króna stendur upp úr. Salan staðfesti virði fyrirtækisins og varð það eitt það verðmætasta á landinu. Virði þess hafði fjórtánfaldast á skömmum tíma. Í janúar 2019 stóð yfir hlutafjárauking og var það metið á um 12 milljarða króna á núverandi verðlagi. Fjóru og hálfu ári síðar var það um 180 milljarðar króna.

Forstjóri nýja eigandans Coloplast er Kristian Villumsen og hann er nú stjórnarformaður í Kerecis. Guðmundur Fertram Sigurjónsson er áfram forstjóri Kerecis og þeir telja vaxtarmögleika Kerecis á næstu árum mjög mikla. Á Ísafirði eru tvær verksmiðjur fyrirtækisins og stefnt að því að byggja 6000 fermetra hús undir þá þriðju á Suðurtanga sem verði tekið í notkun á árinu 2026. Í sumar sagði Guðmundur Fertram í viðtali við Bæjarins besta að um 70 starfsmenn væru á Ísafirði og fyrirsjáanlegt að þeim muni fjölga með vaxandi umsvifum félagsins.

Guðmundur Fertram upplýsti einnig að um þriðjungur til fjórðungur af söluverði Kerecis hefði verið í eigu aðila á Vestfjörðum. Það jafngildir 45 – 60 milljörðum króna. HG í Hnífsdal var meðal stærstu hluthafa með 2,1%. Félagið FnF ehf í eigu Guðmundar Fertram átti 5,9% hlutafjár og er skráð á Ísafirði. Meðal annarra vestfirskra eigenda eru Klofningur á Suðureyri, Oddi ehf á Patreksfirði og félag í eigu Gísla Jóns Hjaltasonar á Ísafirði. 

Á fáum árum hafa nokkur fyrirtæki á Vestfjörðum orðið meðal þeirra verðmestu á landinu og hafa öll mikinn efnahagslegan styrk. Kerecis er stærst þessara fyrirtækja en önnur eru fiskeldisfyrirtækin Arnarlax og Arctic Fish. Þau eru einnig metin á marga tugi milljarða króna hvort um sig. Fjórða fyrirtækið í þessum hópi er HG ásamt Háafelli, en með árangursríku laxeldi í Ísafjarðardjúpi hefur verðmæti þess tekið stórt stökk. Fleiri fyrirtæki má nefna sem hafa verið að eflast á undanförnum árum eins og Jakob Valgeir ehf og Odda hf.

Jákvæðar breytingar á Vestfjörðum í atvinnulífi og íbúaþróun eru bornar uppi af öflugum fyrirtækjum sem öll byggja starfsemi sína á því að nýta auðlindir í hafinu við Vestfirði. Það eru miklir möguleikar til staðar sem gefa vonir um áframhaldandi vöxt í atvinnustarfsemi í fjórðungnum og umtalsverða íbúafjölgun. Það er vor á Vestfjörðum.

-k

Áramótabrennur í Ísafjarðarbæ

Áramótabrennur í Ísafjarðarbæ hefjast kl: 20:30 á gamlárskvöld í öllum þéttbýliskjörnum Ísafjarðarbæjar að því gefnu að veður leyfir.

Staðsetningar eru eftirfarandi:

Ísafjörður: Á Hauganesi

Hnífsdalur: Árvellir

Flateyri: Á grund við smábátahöfnina

Suðureyri: Hlaðnes við lónið innanvert

Þingeyri: Þingeyraroddi

Hver verður íþróttaeldhugi ársins 2023?

ÍSÍ, í samvinnu við Lottó, stendur fyrir kjöri á Íþróttaeldhuga ársins samhliða kjöri á Íþróttamanni ársins þann 4. janúar næstkomandi. Íþróttaeldhugi ársins er valinn úr röðum sjálfboðaliða í íþróttahreyfingunni, sem hafa í gegnum árin nýtt eigin hæfileika, frítíma og sérþekkingu til að efla íþróttastarfið í sínu nærumhverfi eða á landinu öllu.

Kallað var eftir tilnefningum úr hreyfingunni og frá landsmönnum og bárust alls 163 tilnefningar um alls 112 einstaklinga úr 20 íþróttagreinum. Úr röðum þeirra hefur sérstök valnefnd valið þrjá einstaklinga og mun einn þeirra hljóta heiðursviðurkenninguna Íþróttaeldhugi ársins 2023. Tilkynnt verður um úrslitin, eins og áður sagði, í hófi um kjör Íþróttamanns ársins 2023. Valnefndin var skipuð þeim Þóreyju Eddu Elísdóttur formanni, Kristínu Rós Hákonardóttur, Margréti Láru Viðarsdóttur, Snorra Einarssyni og Degi Sigurðssyni. 

Þeir einstaklingar sem valnefndin valdi úr röðum tilnefninga eru :

Edvard Skúlason (knattspyrna), hefur starfað fyrir Knattspyrnufélagið Val,
Guðrún Kristín Einarsdóttir (blak) hefur starfað fyrir Aftureldingu og Blaksamband Íslands og 
Ólafur Elí Magnússon (borðtennis, glíma blak, badminton, frjálsíþróttir) hefur starfað fyrir Íþróttafélagið Dímon.

Öll hafa þau unnið mikið og óeigingjarnt starf í þágu íþrótta til áratuga.

Pólverjar þriðjungur erlendra ríkisborgara á Íslandi

Alls voru 74.423 erlendir ríkisborgarar skráðir með búsetu hér á landi þann 1. desember sl. og fjölgaði þeim um 9.838 einstaklinga frá 1. desember 2022 eða um 15,2%.

Á sama tímabili fjölgaði íslenskum ríkisborgurum um 1.627 einstaklinga eða um 0,5%.

Úkraínskum ríkisborgurum hefur fjölgað um 74,2% frá 1. desember 2022 og voru í byrjun mánaðarins alls 3.946 úkraínskir ríkisborgarar skráðir til heimilis á Íslandi samkvæmt Þjóðskrá, sem er fjölgun um 1.681 einstaklinga á tímabilinu.

Sömuleiðis hefur orðið umtalsverð fjölgun ríkisborgara frá Palestínu eða um 73,5% sem eru 228 einstaklingar á umræddu tímabili og eru nú 538 einstaklingar með palestínskt ríkisfang búsettir hér á landi.

Pólskum ríkisborgurum fjölgaði á ofangreindu tímabili um 2.316 einstaklinga eða um 9,9% og eru pólskir ríkisborgarar með lögheimili á Íslandi nú 25.612 samtals.

Nýjustu fréttir