Evrópska einkaleyfastofan (EPO) gerði í gær opinbert hverjir eru tilnefndir til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024. Þar á meðal er Guðmundur Fertram forstjóri Kerecis.
Guðmundur Fertram og þróunarteymi hans voru valin úr hópi rúmlega 550 tilnefndra um verðlaunin og eru nú komin í úrslit til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 í flokki stærri fyrirtækja. Verðlaunin eru viðurkenning á uppfinningum sem veitt hafa verið einkaleyfi á í Evrópu.
Þetta er í annað sinn sem íslenskt þróunarteymi er tilnefnt til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna en í fyrra voru Þorsteinn Loftsson og Einar Stefánsson, prófessorar emeritus við Háskóla Íslands og stofnendur Oculis, tilnefndir til verðlaunanna.
Guðmundur Fertram og hans teymi hafa tekið sárameðhöndlun, einkum sára sem ekki gróa, á næsta stig með því að nota þorskroð sem felur í sér margvíslegan ávinning fram yfir hefðbundnar sáravörur sem unnar eru úr húð spendýra. Vegna þess að ýmsar veirur geta sýkt fleiri en eina tegund spendýra, þarf að meðhöndla sáravörur sem unnar eru úr spendýrum með sterkum efnum til að draga úr smithættu. Sú meðferð dregur úr virkni þessara efna. Vegna þess að ekki er hætta á að sjúkdómar berist frá fiskum til manna er hægt að halda vinnslu á fiskroðinu í lágmarki, sem þýðir að hægt er að varðveita þrívíða byggingu þess, fitur og ómegasýrur sem stuðla að sáragræðslu.
„Rétt eins og hjá mannfólkinu samanstendur roð fiska af húðþekju, húð og undirhúð. Þróunarlega
séð er húð okkar því eins og fiskroð fyrir utan að fiskroðið hefur hreistur sem þróaðist í hár hjá
manninum. Það tók okkur fjögur ár á rannsóknarstofunni að þróa aðferð til að fjarlægja frumur og
erfðaefni úr roðinu til að koma í veg fyrir ónæmissvörun þegar það er sett á mannslíkamann, án
þess að tapa efnafræðilegri virkni og byggingu roðsins og varðveita sáragræðslueiginleika
þess,“ segir Guðmundur Fertram.
Nýsköpun sem hófst í hafinu
Árið 2007 tók Guðmundur Fertram, sem býr að sérþekkingu í efnafræði og verkfræði, fyrstu
skrefin í átt að því að raungera hugmynd sína um að nota fiskroð til að meðhöndla sár og
vefjaskemmdir. Þetta leiddi til þess að Kerecis, sem stofnað var í kringum uppfinninguna, setti
nýja vöru á markað árið 2013, sem er lýst í ritrýndri úttekt National Library of Medicine sem
„hraðari meðferð við sáragræðslu, sem dregur úr verkjum og þörf á umbúðaskiptum, auk þess
sem hún dregur úr kostnaði í tengslum við meðferð og veitir bættan árangur með tilliti til
fagurfræðilegra þátta og virkni húðarinnar í samanburði við hefðbundin meðferðarúrræði“.
Þann 7. júlí 2023 tilkynnti Coloplast um kaup sín á Kerecis sem metið var á 1,3 milljarða evra.
Þessi tímamótakaup gerðu Kerecis að fyrsta „einhyrningnum“ í íslensku viðskiptalífi.
Evrópsku nýsköpunarverðlaunin verða afhent í beinu streymi frá Möltu 9. júlí næstkomandi.
Viðtal við Guðmund Fertram.
