Sú var tíð að sjávarþorpin á Vestfjörðum voru eins og blóm í eggi. Iðandi mannlíf, menning og sagan út um allt.
Eins og segir í sögu Hrafna Flóka. „smjör draup af hverju strái“ eilíft vor í lofti og bjartsýnin réð ríkjum hjá hverri sálu.
Fólkið sem bjó í þorpunum byggði sér bæi, skóla, bryggjur, flugvelli og vegir voru lagðir. Útvegsbændur byggðu sér öflug skip og fiskhús af flottustu hönnun þess tíma.
Fræknustu sjómenn og fengsælustu skipstjórar við N Atlandshaf mönnuðu flota Vestfirðinga sem var sá öflugasti og best búni í víðri veröld. Valinn maður í hverju rúmi.
Harðduglegir íbúar þorpana höfðu nóg að bíta og brenna og atvinnan var meiri en næg fyrir alla.
Erlendir sem íslenzkir farandverkamenn komu í þorpin til að aðstoða heimamenn við að gera verðmæti úr öllum þeim afla sem barst að landi.
Frystihús, salthús, skreiðarhús, fiskimjölsverksmiðjur og lýsisbræðslur voru í hverju þorpi sem möluðu samfélaginu og eigendum sínum gull allt árið.
Peningarnir flóðu frá útlöndum líkt og í lækjum og hagsældin í þorpunum var mikil.
Árið var 1983: Fiskifræðingar og stjórnmálamenn fundu það út að þorskstofninn við Ísland væri ofveiddur.
Þetta sama ár var komið á kvótakerfi við stjórn fiskveiða. Vestfirðingar vöruðu við slíkum bölsýnis spám og töldu að um náttúrlega niðursveiflu væri að ræða.
Vestfirðingar vöruðu við markaðsdrifnu kvótakerfi í fiskveiðum og að sjávarþorpin við Ísland gætu nánast þurkast út þar sem fiskveiðiheimildirnar færðust á hendur örfárra braskara sem gerðu sér sjómennina að þrælum og leiguliðum.
Árið er 2019.
Sjávarþorpin á Vestfjörðum og víðast hvar á landinu eru eins og eyðibýli. Skipin upp höggvin, brennd, sökkt, eða þeim hreinlega verið stolið eins og mörg dæmin sanna.
Tilvitnun í Íslandsljóð Einars Benediktsonnar.
Þú fólk með eymd í arf !
Snautt og þyrst við gnóttir lífsins linda,
litla þjóð, sem geldur stórra synda.
Tilvitnun lýkur.
Örfá sjávarútvegsfyrirtæki eru eftir á Vestfjörðum, nánast allur flotinn er farinn.
Stór hluti af íbúunum er flúin eða við það að flýja.
Þeir sem fara og eru farnir eru flest allir meira og minna gjaldþrota og eignalausir.
Þeir sem eftir hokra verða að sætta sig við sjálfskipuð yfirvöld þorpanna sem haga sér flest líkt og Jóhann Bogesen stórversír á Óseyri við Axafjörð forðum daga í söguni Sölku Völku.
Það er komið meira en nóg af ofbeldi sem íslenzk stjórnvöld hafa farið fram með gegn íbúunum í sjávarþorpum Vestfjarða.
Það verður aldrei sátt né friður á meðan ekki verður snúið til réttlætis og fiskveiði auðlindinni aftur skilað.
Níels A. Ársælsson
Tálknafirði
