Samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytið hefur í nýlegum úrskurði komist að þeirri niðurstöðu að álagning Orkuveitu Reykjavíkur á vatnsgjaldi ársins 2016 hafi verið ólögmæt. Í kjölfar úrskurðarins hefur ráðuneytið, á grundvelli eftirlitshlutverks síns í sveitarstjórnarlögum, ákveðið að taka til skoðunar gjaldskrár allra sveitarfélaga, sem settar hafa verið á grundvelli laga um vatnsveitur sveitarfélaga nr. 32/2004.
Í úrskurði ráðuneytisins segir, að með hliðsjón af 10. gr. laga um vatnsveitur sveitarfélaga, sé með öllu óheimilt í gjaldskrá að ákveða hærra gjald en nemur meðalkostnaði af því að veita þjónustuna. Samkvæmt skýru orðalagi 1. mgr. 10. gr. skuli vatnsgjaldi, ásamt öðrum tekjum vatnsveitu, aðeins ætlað að standa undir rekstri vatnsveitunnar. Undir það falli einnig fjármagnskostnaður, fyrirhugaður stofnkostnaður samkvæmt langtímaáætlun veitunnar og kostnaður við að tryggja nægilegt vatn til slökkvistarfs og fyrir sérstakan slökkvibúnað í samræmi við skyldur veitunnar. Í lögum eða reglugerð væri á hinn bóginn hvergi að finna ákvæði, sem heimilar að tekinn sé arður af starfsemi vatnsveitu.
Ráðuneytið telur ljóst að arðsemi Orkuveitunnar umfram fjármagnskostnað sé að lágmarki um 2%. Ákvæði gjaldskrár Orkuveitunnar vegna álagningar ársins 2016 væru að þessu leyti í andstöðu við ákvæði 1. mgr. 10. gr. laga um vatnsveitur sveitarfélaga. Loks gefi fyrirliggjandi gögn til kynna að Orkuveitan hafi á undanförnum árum haft umtalsverðan arð af starfsemi sinni og muni svo verða áfram, sbr. fjárhagsáætlun fyrir árin 2017 til 2021.
Þessi athugun kann að hafa áhrif á vatnsgjald sem innheimt er til vatnsveitna á Vestfjörðum. Í ársreikningu Ísafjarðarbæjar 2018 sem hefur verið lagður fram í bæjarstjórn kemur fram að tekjur af vatnsveitu voru 95,4 milljónir króna en gjöld aðeins 51,6 milljónir króna. Munurinn eru 44 milljónir króna. Tekjur voru því 85% umfram gjöldin.
Í ársreikningi Bolungarvíkurkaupstaðar fyrir 2018 kemur fram að tekjur vatnsveitunnar voru 35,3 milljónir króna en gjöldin 29,8 milljónir króna.
