Menntun á að vera öllum aðgengileg óháð aldri, búsetu og efnahag. Allir eiga að geta lært það sem þá langar til, þar sem þá langar til. Til að það sé hægt þarf að standa vörð um rekstur framhaldsskólanna um land allt og bjóða upp á fjölbreytt nám. Nám á framhaldsskólastigi þarf í auknum mæli að vera einstaklingsmiðað og hagnýtt, auk þess sem auka þarf námsframboð tengt iðn- og tæknimenntun og skapandi greinum. Með því búum við okkur undir samfélags- og tæknibreytingar framtíðarinnar. Talið er að meirihluti þeirra sem eru börn í dag muni í framtíðinni gegna störfum sem enn eru ekki til.
Grunnskólarnir eiga að vera gjaldfrjálsir með öllu, það er sterkasta jöfnunartækið okkar. Mikilvægt er að hæfileikar barna fái að njóta sín og þau fái svigrúm og tækifæri til að rækta þá. Um leið þarf að gæta þess að álag í grunn- og framhaldsskóla sé ekki of mikið. Þessi ár er mikilvægt að ungt fólk taki út félagslegan þroska, stundi íþróttir, kynnist hvert öðru, skemmti sér og hafi gaman. Það hefur sýnt sig að ungt fólk er undir mikilli pressu og sálfræðiþjónusta þarf að vera aðgengileg og endurgjaldslaust í öllum framhaldsskólum.
Menntamálin eru ekki síður byggðamál. Mikilvægt er að efla fjarnám þannig að fólk geti stundað nám hvar sem það býr, bæði á framhaldsskólastigi og í háskólum. Erfitt getur verið að flytjast á milli landshluta til að fara í skóla, en þar spilar t.d. inn í erfiður leigumarkaður á höfuðborgarsvæðinu. Auka þarf stuðning við þá framhaldsnema sem stunda nám fjarri heimabyggð og nýta dreifbýlis- og jöfnunarstyrki.
Að sama skapi er mikilvægt að auka fjármagn til háskólanna. Lánasjóð íslenskra námsmanna þarf að taka rækilega í gegn og gera mannúðlegri, alltof margar sögur eru sagðar um erfið samskipti við LÍN. Kröfur um námsframvindu þurfa að vera sveigjanlegar og koma til móts við margvíslega erfiðleika og aðstæður sem fólk þarf að glíma við í lífinu. Það er ekki gott að námslánakerfið sé endalaus streituvaldur á meðan á námi stendur. Hluti námslána ætti að vera styrkur og það kerfi mætti að hluta nýta til að jafna stöðu fólks eftir því hvort það býr í foreldrahúsum eða er á leigumarkaði. Vextir á námslánum mega ekki hækka, enda burðast flest langskólagengið fólk með þau á bakinu stóran hluta ævi sinnar.
Það er mikil vinna fyrir höndum eftir kosningar við að styrkja grunnstoðir menntakerfisins. Enn er ónefnt lykilatriði í því ferli, hugarfarsbreytingu og þjóðarsátt um að bæta kjör kennara og annarra starfsmanna skólanna, allt frá leikskóla og upp úr. Þessi mikilvægu störf verður að meta að verðleikum.
Dagrún Ósk Jónsdóttir þjóðfræðingur,
í 4. sæti framboðslista VG í Norðvesturkjördæmi
