Sunnudaginn 13. mars 2022 birtust myndir frá Vestmannaeyjum þar sem að bæjarbúar tóku eftir risa hagli en hver er munurinn á snæhagli og íshagli?

Hagl er yfirleitt flokkað í snæhagl og íshagl, en íshagl er sjaldgæft á Íslandi.  Yfirleitt er hagl á Íslandi einungis 2-5 mm að þvermáli, og nær sjaldan yfir 10 mm.  Erlendis eru dæmi um yfir 10 cm hagl-klumpa sem geta valdið miklu tjóni á mannvirkjum og uppskeru.

Hagl myndast í skúra- og éljaflókum, sem myndast þegar loft verður óstöðugt með því að rakt loft nálægt yfirborði verður á einhvern hátt eðlisléttara en loftið fyrir ofan og það verður lóðrétt hreyfing.  Þegar rakt loft rís, þá lækkar loftþrýstingur og hiti og raki loftsins þéttist og myndar skýjadropa.  Við það léttist loftið enn meira.  Þegar skýjadropar fara hærra í uppstreymi þá frjósa þeir og rifna í ísflísar.  Í uppstreymisvindinum hnoðast snjó- og ísflísar í haglkorn.  Haglkornin stækka og á  endanum verða þau of þung og falla á móti uppstreyminu og ná til jarðar.  Í skúraflókum myndast líka hagl, en munurinn er að það bráðnar áður en það nær til jarðar.

Til að ná mikilli stærð þarf haglið að ferðast upp og niður skýið nokkrum sinnum og þarf þá uppstreymisvindurinn að vera mjög hár.  Í íshagli er unnt að sjá lagskiptingu ís/frauð ef korn eru skorin í sundur, líkt og árhringir í trjám, fyrir hverja ferð upp og niður éljaflókann. Yfirleitt fer íslenskt hagl einungis eina ferð upp og niður.

Sama skýjagerð og myndar hagl, getur einnig framleitt eldingar, en engar eldingar mældust yfir Vestamannaeyjum 13. mars.

Samkvæmt veðursjám fór mjög öflugur éljaflóki yfir Vestmannaeyjar 13. mars 2022.  Flókinn kom úr suðri og fór yfir Vestmannaeyjar og náði fyrir tilviljum mestum styrk á sama tíma.  Styrkur endurkasts ofan við Vestmannaeyjar fór hæst upp í 55 dBZ kl. 17:30 séð frá veðursjá í Keflavík, sem er mjög hátt gildi.

Af vefsíðunni vedur.is

Vegagerðin hefur auglýst rekstur á áætlunarflugi á Íslandi – sérleyfissamningur, á eftirfarandi flugleiðum:

1. (F1) Reykjavík – Gjögur ‐ Reykjavík
2. (F2) Reykjavík – Bíldudalur ‐ Reykjavík

Samningstími er 3 ár, frá 16. nóvember 2025 til 15. nóvember 2028, með möguleika á framlengingu tvisvar sinnum, eitt ár í senn.

Útboðsgögn eru aðgengileg og verða afhent í rafræna útboðskerfinu TendSign  frá og með fimmtudeginum 27. febrúar 2025 og skal tilboðum skilað rafrænt í því útboðskerfi fyrir kl. 14:00 þriðjudaginn 1. apríl 2025.

Norlandair sem sinnir áætlunarflugi á milli Reykjavíkur og Bíldudals hefur flogið þangað flesta daga vikunnar og til Gjögurs hefur flugfélagið flogið tvisvar í viku.

Haustið 2020 gekk Vegagerðin frá samkomulagi við Norlandair um flug á þessum flugleiðum sem var kært til kær­u­nefnd­ar útboðsmá­la. Eft­ir að kær­u­nefnd útboðsmá­la aflétti stöðvun­ar­kröfu tók Vega­gerðin nýja ákvörðun um val til­boða þann 14. októ­ber, það val var einnig kært. 

Kær­u­nefnd útboðsmá­la aflétti stöðvun og heim­ilaði samn­inga þann 30. októ­ber 2020. 

Sofduvel.is er nýr upplýsinga- og fræðsluvefur átaks til vitundarvakningar um skaðsemi svefnlyfja. Markmiðið er að fræða fólk um virkni og margvíslegar aukaverkanir svefnlyfja, stuðla að skynsamlegri notkun þeirra og leiðbeina fólki hvernig það getur bætt svefn sinn án lyfja. Alma D. Möller heilbrigðisráðherra var meðal gesta þegar vitundarvakningunni var ýtt úr vör og ræddi þar um ýmsar skuggahliðar svefnlyfjanotkunar, ekki síst þegar eldra fólk á í hlut. Hún fagnar vitundarvakningunni og leggur áherslu á að til séu öruggari og betri lausnir við svefnvanda en lyf.

Allar upplýsingar og ráðleggingar eru byggðar á gagnreyndri þekkingu um svefnvandamál og voru þróaðar vegna sambærilegs átaks sem ráðist var í í Kanada og nefnist Sleepwell og hefur verið notað þar með góðum árangri.

Íslenska átakið var þróað af Önnu Birnu Almarsdóttur, prófessor við Kaupmannahafnarháskóla í nánu samstarfi við Landssamband eldri borgara, ásamt fjölda aðila í heilbrigðisþjónustu á Íslandi. 

Í ávarpi sínu sagði Alma með sanni mega segja að svefn sé undirstaða lífsgæða og vandamál tengd svefni sem flestir glími við einhvern tíma á lífsleiðinni geti valdið vanlíðan sem jafnvel heltaki daglegt líf. Margir leiti bót á vandanum með töku svefnlyfja, en það sé hvorki örugg né áhrifarík langtímalausn. Ávinningurinn sé takmarkaður, áhrif svefnlyfjanna séu mest í upphafi en dvíni eftir fjórar vikur. Veruleg hætta sé á að fólk festist í þeim vítahring að telja sig ekki geta án lyfjanna verið og verði háð þeim, því þau eru ávanabindandi Þetta sé alvarlegt, því skaðsemi svefnlyfja er mikil: „Þau auka líkur á byltum og beinbrotum, þau skerða jafnvægi, einbeitingu og minni, og þau geta aukið hættu á heilabilun og lungnabólgu.“

Alma benti einnig á langtímaafleiðingar beinbrota á heilsu eldra fólks og að þess séu fjölmörg dæmi að beinbrot á efri árum marki þáttaskil hjá fólki um getu þess til að búa áfram heima hjá sér í sjálfstæðri búsetu.

Erla Margrét Gunnarsdóttir hefur verið ráðin sem skipulags- og umhverfisfulltrúi hjá Ísafjarðarbæ og hefur hún störf þann 1. maí næstkomandi.

Erla lauk stúdentsprófi frá Verslunarskóla Íslands 2001. Hún lauk B.Sc. gráðu sem byggingartæknifræðingur frá Háskólanum í Reykjavík 2006 og hlaut löggildingu sem tæknifræðingur sama ár. Þá lauk hún M.Sc. gráðu sem skipulagsfræðingur í Fachhochschule Frankfurt am Main, í Þýskalandi árið 2011.

Erla hefur meðal annars starfað við burðarvirkjahönnun hjá VSÓ ráðgjöf, við verkefnastjórn, sem deildarstjóri hjá BM-Vallá og hjá Rannsóknarstofnun byggingariðnaðarins við rannsóknir á steinsteypudeild. Frá 2023 hefur hún starfað sem kennslustjóri við Lýðskólann á Flateyri.

Innviðafélag Vestfjarða lýsir yfir miklum áhyggjum vegna fækkunar bókana skemmtiferðaskipa til Ísafjarðar árið 2027. Í tilkynningu frá félaginu segir að ljóst sé að nýtt innviðagjald, sett á með skömmum fyrirvara og án fullnægjandi samráðs, hafi skapað óvissu og leitt til verulegrar fækkunar skipakoma.

Bókanir skemmtiferðaskipa fyrir árið 2027 eru einungis um helmingur þess sem bókað hafði verið fyrir árið 2026 á sama tíma í fyrra.

innviðagjaldið getur unnið gegn innviðauppbyggingu

„Skemmtiferðaskip greiða nú þegar hafnargjöld og önnur gjöld tengd komu sinni á svæðið, og þau gjöld hafa reynst ómetanleg við uppbyggingu á höfnum og öðrum innviðum tengdum þeim. Það er því sorglegt að svokallað innviðagjald hins opinbera muni mögulega leiða til mun minni fjármuna til handa innviðauppbyggingu á Vestfjörðum.“

Þá segir í tilkynningunni:

„Fyrir utan hafnargjöld verja skipverjar fjármunum í höfn, sem styðja við atvinnustarfsemi árið um kring, sem aftur styður við áframhald efnahagsævintýrisins á Vestfjörðum. Atvinnustarfsemi og verðmætasköpun er forsenda skatttekna sem aftur nýtast við uppbyggingu innviða. Neikvæð áhrif gjaldtökunnar eins og hún er í dag koma verst minni byggðum og samfélögum, þar sem jákvæð áhrif skemmtiferðaskipa eru hvað mikilvægust.

Innviðafélagið telur nauðsynlegt að stjórnvöld endurskoði strax þessa skattheimtu og endurhugsi álagningu þeirra á þannig hátt að þau fæli ekki mikilvæga tekjustólpa úr samfélaginu.

Sanngjörn skattheimta og greiðslur til samfélagsins eru algjört skilyrði, en hið opinbera verður að mæta því með fyrirsjáanleika og sanngirni.

Aðgerðir nú munu hafa mikil áhrif á velferð og uppbyggingu Vestfjarða til framtíðar.“

„Okkar afstaða er sú, að þær breytingar sem Jöfnunarsjóðurinn stendur fyrir eru löngu þarfar, þ.e. að auka gegnsæi á því hvernig fjármunum sjóðsins er skipt. Það hefur verið kvartað undan því um árabil að fáir hafi vitneskju um grundvöll úthlutuna úr sjóðnum.“ segir Ingibjörg Birna Erlingsdóttir, sveitarstjóri í Reykhólahreppi.

vantar byggðavinkilinn

„Það sem er hins vegar sett inn í formúluna núna er hagræðingagildi sem er minni sveitarfélögum afar óhagstætt. Þ.e. að miða við hagstæða stærð á sveitafélagi og umbuna þeim. Það er rétt að gera það á markaðslegum forsendum, en gilda þær reglur um byggð í landinu?  Það vantar alveg byggðavinkilinn, umbuna litlum sveitarfélögum sem halda uppi samfélagi og byggð á landsbyggðinni. Hlutfallið af tekjum sem fara til þeirra er aðeins lítið brot af heildapottinum, en byggðasjónarmiðið svo sterkt.“

Ingibjörg segir það grafalvarlegt fyrir Reykhólahrepp að missa mestan hluta útgjaldajöfnuðar frá sér, eins og tölurnar í frumvarpinu sýna,  það eru 90 millj. miðað við stöðu og úthlutanir  árið 2024. Þetta eru tæpar 10% tekna samstæðunnar. Sé einvörðungu miðað við sveitarsjóð, A hluta, er lækkun framlagsins um 13% af tekjum hans.

„Hvernig á sveitarfélagið að afla þessarra tekna?  Eina leiðin er sameining sveitarfélaga sem frumvarpið ýtir undir, eða fjölga íbúum.“

Svæðisskipulagsnefnd Vestfjarða hélt 14. fund sinn í lok febrúar sl. og ræddi m.a. um stefnumörkun varðandi vindorku og hvort ástæða væri til þess að móta stefnu um vindorku á Vestfjörðum í
svæðisskipulagi.

Niðurstaða fundarins var að svo stöddu liti svæðisskipulagsnefnd svo á að ekki væri tímabært að móta stefnu um vindorku á Vestfjörðum m.a. með vísan til þess að lagarammi vindorku væri ekki tilbúinn, en við endurskoðun svæðisskipulagsins þyrfti að taka afstöðu til slíkrar stefnumótunar ef lagarammi væri þá orðinn skýr.

Ekki verður því að sinni meira unnið með stefnumótun um vindorku í svæðisskipulagi.

Gert er ráð fyrir vindorkuveri í Garpsdal í Reykhólasveit.

Fram kemur í erindi björgunarsveitarinnar Dýri í Dýrafirði til Ísafjarðarbæjar að núverandi jeppi sveitarinnar er orðinn 25 ára og ákveðið hefur verið að kaupa nýjan björgunarbíl. Ætlunin er að kaupa Ford Expedition jeppa sem verður breyttur fyrir 44 tommu dekk og mun verða vel útbúinn fyrir björgunaraðgerðir. Ef þess þarf mun einnig vera hægt að flytja sjúkling í börum í bílnum, sem eykur verulega viðbragðshæfni sveitarinnar í neyðartilfellum.

Vegna bættra samgöngumannvirkja yfir Dynjandisheiði og aukins fjölda ferðamanna hefur umfang og fjöldi verkefna aukist, og þá er öflugur og áreiðanlegur björgunarbíll algjör nauðsyn segir í erindinu.

Frá 1. janúar 2023 til dagsins í dag hefur núverandi björgunarbíll verið notaður í 28 aðgerðir og er helsta verkfæri sveitarinnar í björgunarstarfi.

Sveitin fagnar 50 ára afmæli í ár og er hluti af öryggisneti Vestfjarða. Verkefni sveitarinnar eru lang flest þeim fjallvegum og ferðamannastöðum sem eru í okkar nágrenni, Dynjandisheiði, Gemlufallsheiði,
Dynjandisvogur og Svalvogavegur.

Björgunarsveitin Dýri hefur það markmið að safna 31.000.000 kr. til kaupa á nýjum björgunarbíl. Hingað til hefur tekist að safna 15.000.000 kr. og vantar því 16.000.000 til að láta verkefnið verða að veruleika.

Stefnt er að því að ljúka söfnun og pöntun á bílnum á árinu 2025 og hann verði klár í útkall undir lok árs 2026.

Björgunarsveitin sækir um styrk til Ísafjarðarbæjar til kaupa á nýjum bíl og er farið fram á að Ísafjarðarbær sæki um styrk í Fiskeldissjóð til kaupanna.

Bæjarráð ákvað að sækja um styrk fyrir fimm tilgreindum verkefnum í Fiskeldissjóð í ár og eru kaup björgunarsveitarinnar Dýra ekki þeirra á meðal.