Tunglbogi

Mestar líkur eru á að sjá tunglboga í hvössum vindi (bláar og rauðar örvar) sem ber regn langt frá myndunarstað, út undir glugga sem myndast í skýjaþekjuna í niðurstreymi hlémegin fjallsins. Eins og regnboginn, sést tunglboginn í stefnu framundan sé baki snúið beint í tunglið. Á myndinni er hæð tunglsins ýkt, boginn sést ekki ef tunglið er í meir en 40° hæð á lofti. Úrkomuþykknið yfir fjallshryggnum er oftast það þykkt að það skyggir á tungl lægra á lofti. Möguleiki á tunglboga eru því mestar ef tunglsljósið kemur á hlið í aflangt skýjarof.

Samkvæmt skrifum Trausta Jónssonar veðurfræðings á vefsíðu Veðurstofunnar sjást tunglbogar alloft í tunglskini og rigningu, þeirra er helst að vænta í hvössu veðri þar sem vindur ber regn inn undir glugga sem myndast í skýjaþykkni hlémegin fjalla, svipað og rissið á myndinni sýnir.

Rigningin er mynduð yfir fjallshryggnum en vindur er það hvass að droparnir ná ekki að falla til jarðar fyrr en 1-3 km frá myndunarstað. Þetta gefur tunglsljósi tækifæri til að skína niður í dropasafnið sem brýtur ljósið og endurkastar því eins og í venjulegum regnboga sem hefur sama viðhorf og ef um sólarljós væri að ræða, í gagnstæða átt við ljósgjafann.

Tunglbogar af þessu tagi eru langoftast hvítir að sjá og fallegastir þannig (þó það sé auðvitað smekksatriði), en stundum má sjá daufa liti. Líkurnar eru mestar að næturlagi sé tungl fullt og það hátt á lofti að það birtist í skýjarofinu, en þó ekki ofar en 40° (þá sést boginn ekki).

Tunglbogar eru víðast hvar sjaldséðir, ekki síst vegna þess að menn búast ekki við þeim og eru því ekki að leita. Sá sem þetta skrifar hefur t.d. aðeins tvisvar séð tunglboga í öllu sínu veldi og í bæði skiptin við þau skilyrði sem hér var lýst, í Borgarnesi (skýjarof í suðaustanátt yfir Skarðsheiði, rigning frá Hafnarfjalli) og í Botni í Hvalfirði (skýjarof við Botnssúlur og rigning mynduð við þær). Í bæði skiptin barst tunglsljósið langsum eftir skýjarofinu.

DEILA